21 شهریور روز ملی سینما نام‌گذاری شده است. از روزی که مظفرالدین‌شاه اولین دوربین فیلم‌برداری و ادوات نمایش فیلم را به ایران آورد تا همین امروز که می‌توانیم در گوشی‌های چند اینچی یا سینماهای خانگی عریض فیلم‌هایی از سراسر جهان را تماشا کنیم با وجود تمام پیشرفت‌ها و تغییراتی که در این صنعت رخ داده، هنوز که هنوز است مجذوب تصاویر متحرکی می‌شویم که ترجمانی از رویاها و تجربه‌های نازیسته‌مان هستند.
سینما برای ما به پناهگاهی تبدیل شده تا بتوانیم ساعاتی در سایه آن از کرختی روزمره‌ها جدا شویم، به جهان‌های جدید پا بگذاریم و آنچه را که در واقعیت ناممکن است، تجربه کنیم. الخاندور ایناریتو، از سرشناس‌ترین کارگردانان سینما می‌گوید: سینما آینهای است که اغلب می‌توانیم خودمان را در آن ببینیم.
به بهانه روز سینما، در ادامه فیلم‌هایی را معرفی می‌کنیم که هر کدام به نحوی به جهان نویسندگی پیوند خورده‌اند. مطمئن باشید که ترکیبی بهتر از سینما و نوشتن نمی‌تواند خستگی یک روز پردغدغه را از تن‌تان به در کند!
در حال و هوای واقعیت
زندگی شخصی نویسندههای شاخص همیشه یکی از بهترین دستمایه‌ها برای ساخت آثار سینمایی بوده و هست. پا گذاشتن به قلمرویی فراتر از آثار نویسندگانی که دوست‌شان داریم می‌تواند دریچه‌های جدیدی از حقیقت را به رویمان باز کند. شکست‌ها، ناکامی‌ها، یاس‌ها و تنهایی‌های آن‌ها همیشه پشت اسم و رسم و آثارشان پنهان شده ولی سینما می‌تواند این حصار را برایمان بشکند تا بتوانیم عمیق‌تر از یک اسم روی جلد را ببینیم.
1- یاغی در دشت (2017)
فیلم Rebel in the Rye بر اساس بخشی از زندگی جی. دی. سلینجر خالق رمان پرآوازه ناتوردشت ساخته شده است. رمانی که کتاب‌دوستان یا آن را خوانده‌اند، یا قرار است به‌زودی بخوانند. اگر خیال می‌کنید نوشتن آسان است و نویسندههای معروف، تنها کاری که می‌کرده‌اند نشستن پشت میزتحریر و نوشتن بوده در حالی که پیپ می‌کشند و از پنجره به منظره زیبای کلبه ساحلی‌شان خیره می‌شوند، این فیلم را تماشا کنید. نویسندگی کاری سخت و طاقت‌فرساست و برای به سرانجام رسیدن نیازمند مبارزه‌ای تمام‌وقت است. فیلم یاغی در دشت شاید نتواند همه را سرگرم کند، اما قطعا برای آنانی که در حال و هوای نوشتن به سر می‌برند بسیار الهام‌بخش خواهد بود.
2- کاپوتی (2005)
فیلم Capote روایت‌گر داستان نوشته شدن یکی از معروف‌ترین آثار ترومن کاپوتی، «به‌خونسردی» است. کاپوتی این کتاب را در ژانر ابداعی خود، یعنی رمان غیرداستانی بر اساس یک واقعه جنایی در سال 1959 نوشت که طی آن چند نفر از اعضای یک خانواده به قتل رسیدند. کاپوتی برای نوشتن این کتاب شش سال زمان صرف کرد و ساعت‌ها با دو مظنون این پرونده که نهایتا به اعدام محکوم شدند، گفتگو کرد. بازی درخشان فیلیپ سیمور هافمن در این فیلم به‌خوبی نشان می‌دهد که چطور یک نویسنده می‌تواند درگیر شخصیت‌ها و خلق کتاب خود شود تا جایی که حتی منجر به فروپاشی و اعتیاد به الکل در او شود. اگر از طرفداران شخصیت کاپوتی و کتاب‌هایی بر اساس جنایت‌های واقعی هستید، این فیلم می‌تواند برای شما درگیرکننده و جذاب باشد.
3- پروفسور و مرد دیوانه (2019)
فیلم The Professor and the Madman درباره کتابی است که گرچه همه ما حداقل یک بار آن را به دست گرفته‌ایم، اما احتمالا تا به حال برای هیچ کدام از ما مهم نبوده که چه کسانی آن را نوشته‌اند. این فیلم ما را به انگلیس قرن 19 می‌برد، جایی که یک پروفسور دانشگاه به همراه یک دکتر دیوانه قاتل بستری‌شده در یک بیمارستان روانی توانستند طی سال‌ها از طریق نامه‌نگاری مهم‌ترین فرهنگ لغات زبان انگلیسی را خلق کنند. فیلم پروفسور و مرد دیوانه اگرچه جزو شاهکارهای سینما محسوب نمی‌شود، اما تماشای آن می‌تواند کاری کند که مرتبه بعدی که به دنبال معنی یک لغت هستید، با نگاهی متفاوت از دیکشنری‌های آنلاین و آفلاین استفاده کنید.
در حال و هوای فانتزی
ژانر خوش آب و رنگ فانتزی طرفداران خاص خودش را دارد. برای آن‌هایی که خیال‌هایی در حال پرواز دارند یا دل‌شان می‌خواهد برای ساعتی هم که شده از جهان واقعی فاصله بگیرند و تصاویر جدیدی ببینند، قدم گذاشتن به وادی فانتزی می‌تواند بسی خوشایند باشد.
4- نیمه‌شب در پاریس (2011)
ترکیب وودی آلن و خیابان‌های پاریس و همینگوی و فیتزجرالد در ترکیبی از عصر مدرن و پاریس قرن نوزده و بیست قطعا می‌تواند برای چشمان‌تان لذت بصری و برای خیال‌تان وجد و سرخوشی به همراه داشته باشد. فضای فیلم Midnight in Paris فانتزی و خیال‌انگیز و ظریف است و می‌تواند شما را برای نوشتن یک متن جدید سر ذوق بیاورد.
5- او (2013)
شاید فیلم Her در نگاه اول ربط زیادی به دنیای نوشتن و نویسندگی نداشته باشد، که البته پربیراه هم نیست. داستان فیلم در آینده‌ای می‌گذرد که همه کارها به عهده هوش مصنوعی است، به جز نامه نوشتن. تئودور شخصیت اصلی این فیلم، به جای آدم‌ها نامه‌های دوستانه و عاشقانه برای همسران و دوستان و آشنایان‌شان می‌نویسد. نامه‌هایی که حاصل قلم یک انسان واقعی هستند نه الگوریتم‌های هوش مصنوعی. هسته اصلی این فیلم اگرچه نویسندگی و نوشتن نیست، اما تماشای آن برای نویسنده‌هایی که مرددند که آیا روزی هوش مصنوعی جای‌شان را می‌گیرد یا نه، خالی از لطف نیست.
در حال و هوای کمدی
کمدی‌نویسی یکی از شاخه‌های پرطرفدار در حوزه نویسندگی است. از نوشتن متن‌های استندآپ گرفته تا شوهای تلویزیونی. اغلب فیلم‌هایی که با محوریت نویسندگی طنز ساخته می‌شوند در ژانر کمدی قرار می‌گیرند و میتوانند یک انتخاب خوب برای وقت‌گذرانی آخر هفته‌ها باشند.
6- آخر شب (2019)
همراه با Late Night می‌توانید به پشت‌صحنه شوهای تلویزیونی سرک بکشید و ببینید که چه اتفاقاتی رخ می‌دهد تا مجری‌های عبوس پشت صحنه به چهره‌های بامزه جلوی دوربین تبدیل شوند. آخر شب داستان دختری است که تصمیم گرفته به جمع نویسندگان یک برنامه پربیننده تلویزیونی اضافه شود که البته گیر یک رییس سخت‌گیر و بداخلاق می‌افتد.
7- بیمار بزرگ (2017)
فیلم The Big Sick یک کمدی رمانتیک بی‌حاشیه و جمع‌وجور است که بر اساس ماجراهای واقعی زندگی کمیل نانجیانی، بازیگر و استندآپ کمدین معروف ساخته شده است. برای کسانی که نویسندگی را تنها در قالب نوشتن رمان و داستان می‌بینند، تماشای این فیلم روی دیگری از نوشتن به‌عنوان یک شغل برای گذران زندگی را به آن‌ها نشان می‌دهد. در این فیلم خبری از نویسندههای کز کرده پشت میز تحریر و درگیر با مسائل فلسفی عمیق نیست، حتی نشانه‌های مشخصی از جهان نوشتن را هم نخواهید دید. شخصیت اصلی بیمار بزرگ، فقط دوست دارد که جمع محدود آدم‌های نشسته در کافه به استندآپش بخندند و تشویقش کنند.
در حال و هوای وحشت
از هرچه بگذریم، سخن ترس خوش‌تر است! تماشای فیلمهای وحشتناک و افزایش ضربان قلب لذتی دیگر دارد که فقط وحشتدوستان میتوانند درکش کنند. مخصوصا اگر در این میان پای نویسنده دیوانه‌ای هم در میان باشد. البته که هر جا سخن از وحشت است، نام جناب استفن کینگ هم می‌درخشد.
8- درخشش (1980)
اگر هنوز The Shining را ندیدهاید دست بجنبانید و خودتان را بیشتر از این از لذت تماشایش محروم نکنید. درخشش اقتباسی از داستانی با همین نام از استفن کینگ است، با کارگردانی کوبریک فقید و بازی بی‌نظیر جک نیکلسون. ماجرای نویسنده‌ای که برای نوشتن کتاب جدیدش به سکوت و آرامش نیاز دارد و برای همین تصمیم می‌گیرد زمستان را به همراه خانواده‌اش در هتلی کوهستانی به تنهایی سپری کند. سکوت و انزوایی که در نهایت به فروپاشی روانی نویسنده منتهی می‌شود و او را تبدیل به ترسی متحرک می‌کند.
9- پنجره مخفی (2004)
باز هم فیلمی اقتباس‌‌‌شده از یکی از آثار استفن کینگ و باز هم نویسنده‌ای که به انزوای خودخواسته‌ای در کلبه‌ای دورافتاده پناه می‌برد. یک تریلر روانشناسانه خوش‌ساخت که تا پایان می‌تواند شما را میخکوب نگه دارد. Secret Window با بازی جانی دپ مرز میان داستان و واقعیت را از میان برمی‌دارد، شما را قدم به قدم به سمت حل معمای خود پیش می‌برد و در آخر غافلگیرتان می‌کند.
در حال و هوای سیاست
ردپای نویسندگی و نوشتن را می‌توان در عالم سیاست نیز دنبال کرد. فکر می‌کنید تمام سخنرانی‌های تاثیرگذار سیاست‌مداران و متن‌های مناظره‌های جنجالی و زندگینامه‌های پرفروش رییس‌جمهورهای بازنشسته از قلم خود اهالی سیاست تراوش می‌کند؟ البته که سیاست‌مدار سخنور بسیار است، اما بدانید که پشت هر چهره قدرتمندی، جمعی از نویسندههای حاذق ایستاده‌اند. و البته که در مقابل، تنها قدرت قلم خبرنگاران واقعی است که می‌تواند حقیقت را آشکار کند.
10- شبح نویسنده (2010)
نویسنده پشت پرده یا سایه‌نویس شاید ترجمه بهتری برای عبارت Ghost Writer باشد. نویسندههای پشت پرده به جای دیگران می‌نویسند و هرگز اجازه ندارند که اسمی از خودشان در مقام نویسنده اثر به جا بگذارند. شبح نویسنده یک تریلر سیاسی ساخته رومن پولانسکی است که علیرغم وجود ضعف‌هایی در ساختار و بازی بازیگران، همچنان نکات جذابی برای عرضه به تماشاگران در مشت دارد. یک نویسنده بی‌نام و نشان استخدام می‌شود تا کتاب زندگینامه نخست وزیر انگلیس را که نیمه‌تمام باقی مانده، به سرانجام برساند. او در طول فیلم زمانی که مشغول تحقیقات برای رسیدن به پاسخ پرسش‌هایش است، از منطقه ممنوعه عبور می‌کند و با حقایقی مواجه می‌شود که سر نویسنده قبلی را به باد داده‌اند.
11- اسپات‌لایت (2015)
Spotlight بر اساس یک ماجرای واقعی از یک گروه روزنامه‌نگار به نام اسپات‌لایت است که توانستند با انتشار گزارشی مستند از کودک‌آزاری‌هایی ادامه‌دار در کلیسای کاتولیک پرده بردارند و سال‌ها سکوت در این زمینه را بشکنند. ژورنالیسم تحقیقی شاخه‌ای از روزنامه‌نگاری مستقل است که با تحقیقات طولانی‌مدت، مستند و بی‌طرفانه در پی پرده برداشتن از فسادهای سازمان‌یافته فعالیت می‌کند. اگر دوست دارید در جریان یکی از معروف‌ترین این پرونده‌ها قرار بگیرید و ببینید که روزنامه‌نگاران چطور با تکیه بر قلم‌شان در برابر قدرت‌های بزرگ‌تر از خود مقاومت می‌کنند، قطعا اسپات‌لایت بهترین گزینه برای تماشا خواهد بود.
در حال و هوای عشق
برای ماندگار کردن حال و هوای عشق، هیچ راه چاره‌ای بهتر از مکتوب کردن وجود ندارد. ترکیب عشق و نوشتن ترکیب غریبی است که حتی برای کسانی که خارج از دایره نویسندگی به سر می‌برند نیز می‌تواند جذاب باشد.
12- دوست ما (2019)
فیلم Our Friend براساس یک مقاله واقعی از خبرنگاری به نام متیو تیگ است که در آن تجربه خود از دست و پنجه نرم کردن همسرش با مرگ و رفاقتش با دوستی نوشته که در تمام مدت این تجربه تلخ در کنار او حضور داشته است. پس با فیلمی مواجه‌اید که در حال و هوای عشق، مرگ و اندوه به سر می‌برد و می‌تواند اشک‌تان را دربیاورد، اما در عین حال امیدوارتان کند که هنوز می‌توان به رفاقت ایمان داشت.
13- اینجا، امروز (2021)
فیلم Here Today جنس دیگری از عشق را نشان‌مان می‌دهد که الزاما در آن دسته از عشق‌های پرتب‌وتاب و آتشین قرار نمی‌گیرد و شاید نتوان به راحتی آن را برای دیگران توضیح داد. هرچه که هست قدرتمند است و می‌تواند کارهای نشدنی را ممکن کند. شخصیت اصلی فیلم، نویسنده حرفهای سالخورده‌ای است با کارنامه‌ای درخشان از فیلمنامه و متن شوهای تلویزیونی پرطرفدار که اکنون با چالش مهمی مواجه شده. او بر اثر تصادف با یک خواننده زن سرخوش خیابانی آشنا می‌شود و با کمک او می‌تواند از پس مهم‌ترین بحران زندگی‌اش عبور کند.
فهرست آثاری که به طور مستقیم یا غیرمستقیم با جهان نویسندگی و نوشتن در ارتباطند بسیار طولانی‌تر از فیلمهای معرفی شده در این پست است که می‌توانید با اندکی جستجو به همه آن‌ها دست پیدا کنید. البته که پیشنهادهای دوستانه همیشه باارزش‌تر و واقعی‌تر از پیشنهادات گوگل یا سایت‌های ریکامندیشن فیلم عمل می‌کنند، پس خوشحال می‌شویم که اگر فیلم خوبی می‌شناسید به ما نیز معرفی کنید تا همه در کنار یکدیگر و به بهانه روز ملی سینما در جادوی تصاویر متحرک غرق لذت شویم.
عالی بود ممنون
فیلمهای about time ، Focus ، Fractured، Groundhog Day 1993 از طرف بنده پیشنهاد میشه