تولید محتوا عبارتی کوتاه اما پرسروصداست که خصوصاً طی سال‌های اخیر بیش از هر زمان دیگری با آن روبه‌رو می‌شویم. ولی حتی با وجود این روند نسبتاً تازه، می‌توانیم ادعا کنیم که تولید محتوا هنوز هم مفهومی چندان شناخته شده نیست و برخی ابهامات، تعاریف و تعابیر غلط حول آن وجود دارد!
در این محتوا از سری «از سیر تا پیاز» به همه‌ی سوالات احتمالی شما درباره‌ی محتوا، تولید محتوا، بازاریابی محتوایی و … پاسخ دادیم و به‌تفصیل درباره‌ی اهمیت و شیوه‌های انجام آن صحبت کردیم. خواندن کامل این مقاله چیزی در حدود یک ساعت از شما وقت خواهد گرفت. فهرست زیر، نمایی کلی از محتوای مقاله‌ی جامع را پیش روی‌تان قرار می‌دهد تا بتوانید بخش‌های مختلف آن را بررسی و نسبت به نیاز خود مطالعه را آغاز کنید.
فهرست مطالب
- همه‌چیز درباره‌ی تولید محتوا
- محتوا چیست؟
- انواع محتوا
- تولید محتوا در گذر زمان
- تولید محتوا چه چیزهایی نیست؟
- تفاوت تولید محتوا و بازاریابی محتوایی
- چرا تولید محتوا مهم است؟
- زمان مناسب برای تولید محتوا
- قبل از تولید محتوا
- فرایند تولید محتوا
- پسا محتوا (فعالیت‌هایی که پس از تولید محتوا لازم است انجام دهیم)
- برون‌سپاری تولید محتوا
- هزینه‌ی تولید محتوا چقدر است؟
- بازار کار تولید محتوا چگونه است؟
- مهارت‌های لازم برای تولیدکنندگان محتوا
- راه‌های پیدا کردن ایده‌ی تولید محتوا
- ابزارهای مفید برای تولیدکنندگان محتوا
- کتاب‌های مفید در زمینه‌ی تولید محتوا
- نمونه‌های تولید محتوای نویسش
- جمع‌بندی
همه‌چیز درباره‌ی تولید محتوا
طراحی اینترنت، چیزی جز پاسخ به نیاز روزافزون انسان به محتوا و مشخصاً اطلاعات نبود و اگر فرضیه‌ی چرخیدن زمین روی شاخ آن گاو معروف را درست فرض کنیم، آنگاه به‌طور مشابه می‌توانیم بگوییم که اینترنت و هر آنچه در آن هست نیز روی شاخ محتوا و بر محوریت تولید محتوا بنا شده است.
جالب اینکه علی‌رغم تکرار مکرر عبارت تولید محتوا، هنوز اکثریت افراد، درک درستی از آن ندارند. واکنش افراد مختلف نسبت به این عبارت برای من خیلی جالب است. بد نیست بدانید که من در حال گذراندن خدمت سربازی‌ام در ارتش هستم و هر بار که پای حرف با هم خدمتی‌هایم اعم از وظیفه یا کادری که اتفاقاً خیلی از آن‌ها هم تحصیلات آکادمیک بالایی دارند می‌نشینم، وقتی از من درباره‌ی شغلم می‌پرسند، تقریباً شک ندارم که بعد از شنیدن جوابی که به آن‌ها می‌دهم با سگرمه‌های درهم و چشم‌هایی متعجب از من خواهند پرسید: «چی؟ تولید محتوا؟! »
واقعاً جالب است که اکثر آن‌ها تقریباً هیچ ایده‌ای در مورد این کار ندارند و شاید بهترین نظری که بتوانند در مورد آن بدهند این است که از من بپرسند: «این یعنی همان کارِ تبلیغات؟!»
البته در این بین، هستند کسانی هم که ایده‌ی بهتری در مورد این عبارت داشته باشند. اما آن‌ها نیز غالباً تولید محتوا را با نویسندگی اشتباه می‌گیرند!
این دو مفهوم با وجود داشتن برخی شباهت‌ها، تفاوت‌های بنیادینی با یکدیگر دارند. در واقع تولید محتوا، هر نوع فرایند خلق یا ایجاد محتوای معنادارِ متنی، صوتی یا تصویری است که با هدفی مشخص و با در نظر گرفتن عوامل و معیارهای مختلفی صورت می‌گیرد که این عوامل و معیارها از یک حوزه تا حوزه‌ی دیگر می‌توانند بسیار متغیر باشند.
با توسعه‌ی فناوری، به‌خصوص فناوری‌ها و ابزارهای تعاملی و ارتباطی در بستر وب مثل سایت‌ها، وبلاگ‌ها و صفحات اجتماعی، محتوا رفته‌رفته در صحنه‌ی تجارت به یک بازیگر نقش اول تبدیل شد. بازیگری که هر قدر بتواند نقشش را بهتر بازی کند، کسب‌وکارها را به اهداف اساسی‌شان مثل جذب مخاطب یا مشتری، افزایش فروش و … نزدیک‌تر می‌کند. این بازیگر باید بتواند ضمن رساندن پیام اصلی نمایش به مخاطب، به‌خوبی او را تحت تأثیر قرار دهد و در مطلوب‌ترین حالت ممکن، وی را به انجام یک رفتار خاص متقاعد کند. پس می‌بینیم که فرایند تولید محتوا و کیفیت خروجی آن چقدر مهم است.
در ادامه قصد داریم در مورد تولید محتوای باکیفیت، ابعاد و موضوعات مختلف پیرامون آن و آنچه باید درباره‌ی سفارش تولید محتوا بدانید، مفصلاً برایتان بگوییم و در این مسیر تلاش می‌کنیم که حتی‌الامکان، چیزی از قلم نیفتد. اما اجازه دهید قبل از ورود به بحث اصلی یعنی همان تولید محتوا، ابتدا درک بهتری از خودِ محتوا و انواع آن داشته باشیم.
محتوا چیست؟
محتوا چیست؟ این سؤالی ظاهراً ساده اما چالش‌آفرین است! علی‌رغم همه‌ی هیاهویی که حول واژه‌ی محتوا وجود دارد، ابتدا باید درک درستی از این واژه داشته باشیم. البته محتوا، مفهومی بسیار وسیع است و ارائه‌ی تعریفی جامع از این مفهوم وسیع، می‌تواند بسیار سخت‌تر از آنچه تصور می‌کنید باشد. همین حالا، تعریفی از محتوا در ذهن شماست که شاید با تعریف دیگران از این واژه، قدری متفاوت باشد.
محتوا می‌تواند برای افراد مختلف و در حوزه‌های مختلف، معانی متفاوتی داشته باشد. به همین دلیل، شاید هرگز نتوانیم تعریفی جامع و جهان‌شمولی از آن ارائه دهیم. با این حال، یک چیز مسلم است و آن اینکه، تعاریفی که از محتوا ارائه شده‌اند، غالباً بر ماهیتِ اطلاعاتی آن مبتنی هستند. هر مطلب جذاب، مرتبط، قابل اعتماد، جالب، سرگرم‌کننده یا آگاهی‌دهنده در قالب متن، تصویر، ویدئو یا صدا می‌تواند نوعی محتوا باشد. برخی دیگر، محتوا را مجموعه‌ای از اطلاعات مفید و باکیفیت تعریف می‌کنند که به شکلی متناسب و با هدف برانگیختن حالت یا احساس مطلوب در مخاطب به وی ارائه می‌شوند. در جایی دیگر محتوا را مفهومی در قالب، صدا، تصویر و متن می‌دانند که مخاطب را سرگرم، آگاه یا برانگیخته کرده یا چیزی را به وی می‌آموزد. محتوا ترکیبی از اطلاعات، ایده‌ها و پیام‌هاست که در قالب مکتوب، مصور یا شنیداری به مخاطب ارائه می‌شود. بعضی دیگر، محتوا را اطلاعاتی می‌دانند که برای مخاطب ارزش‌آفرینی کند. هر نوع واسط یا رابط در قالب متن، تصویر، صدا و فیلم که حامل پیامی برای مخاطب باشد، تعریف دیگری از محتواست.
بعضی دیگر، محتوا را اطلاعاتی می‌دانند که برای مصرف و نشر در فضای وب طراحی و تولید می‌شوند. در جای دیگر، محتوا را نوعی پل ارتباطی برای صاحبان کسب‌وکار تعریف می‌کنند که از طریق حل مشکل و کمک به مخاطب، می‌تواند برای وی نوعی ارزش واقعی خلق کند.
هر چیزی که بتواند مخاطب را سرگرم کند، بر آگاهی‌اش بیفزاید یا در انجام بهتر کارها به او کمک کند و به‌طور کلی، ارزشی به زندگی مخاطب بیفزاید، می‌تواند نوعی محتوا باشد.
تعریف محتوا در بازاریابی
محتوا، هر شکلی از اطلاعات است که برای شما نزد مشتریان هدف‌تان اعتماد، اعتبار و صلاحیت ایجاد کند. در حوزه‌ی بازاریابی برای تعریف محتوا، از تشبیه جالبی استفاده شده است:
اگر برای برندتان، دو پا در نظر بگیرید، پای چپ آن محتوا و پای راست آن، قول برند (همان وعده‌ای که باید به آن عمل کنید) است.
تعریف محتوا در بازاریابی
برخی دیگر، محتوا را با تأکید بر ماهیت ارتباطی آن تعریف می‌کنند. یعنی بر این باورند که محتوا شکلی از ارتباط در قالب‌های مختلف است که هدفی را دنبال می‌کند. حال این هدف می‌تواند مواردی از جمله تأثیرگذاری، آموزش، آگاه‌سازی یا تعامل با مخاطب باشد. عده‌ای نیز معتقدند هر آنچه بتواند به سؤالی پاسخ دهد، نوعی محتواست. تجربه‌ای که بتوان آن را تعریف کرد یا به اشتراک گذاشت، تعریف دیگری از محتواست.
این تنها بخش کوچکی از تعاریف متنوع و متعددی بود که تاکنون درباره‌ی محتوا ارائه شده که هر یک از آن‌ها زوایای مختلفی را در تشریح این مفهوم مدنظر قرار می‌دهند.
بدون تردید، محتوا بخش مهمی از یک کسب‌وکار و ابزاری برای تعامل با مشتری یا مخاطب است. آنچه افراد را به کنجکاوی، اکتشاف و اقدام علاقه‌مند می‌کند که ما در اینجا با ادغام تعاریف قبل، آن را به‌صورت زیر تعریف می‌کنیم:
مجموعه‌ای از اطلاعات مفید، هدفمند، ارزش‌آفرین و دارای ماهیت ارتباطی که در قالب متن، صدا، تصویر یا ترکیبی از این‌ها، از مسیرهای مختلف، پیامی مشخص را به مخاطبی مشخص منتقل می‌کنند.
انواع محتوا
همانطور که گفتیم، محتوا صرف‌نظر از هدف و ماهیت، می‌تواند اَشکال مختلفی هم داشته باشد. محتوای خواندنی، دیداری و شنیداری سه نوع اصلی محتوا هستند که هر یک با توجه زمینه‌ی فعالیت، می‌توانند کارکردهای خاص خودشان را داشته باشند. در راستای درک هرچه بهتر مفهوم محتوا، در اینجا به تشریح متداول‌ترین انواع آن می‌پردازیم.
همچنین می‌توانید به صفحه انواع تولید محتوا مراجعه کنید و تفاوت‌های میان گونه‌های مختلف محتوای متنی را دریابید.
محتوای متنی
محتوای متنی یا محتوای خواندنی، احتمالاً پرکاربردترین نوع محتواست که درست از لحظه‌ای که توانایی خواندن پیدا کردیم، با آن سروکار داشته‌ایم. کتاب داستان‌های دوران کودکی، کتاب‌های مدرسه‌ای و دانشگاهی، مقالات، دستورالعمل‌ها، توضیحات محصول، وبلاگ‌ها و وب‌سایت‌های متنی و سایر انواع متونی که با آن‌ها سروکار داریم، نمونه‌های واضحی از محتوای خواندنی یا نوشتاری هستند.
علاوه بر این‌ها، نامه‌هایی که در گذشته می‌نوشتید یا خاطراتی که احتمالاً روزگاری آن‌ها را در دفترتان ثبت می‌کردید هم نوعی محتوای متنی هستند. در واقع شما حین انجام تمام این کارها، احتمالاً بی‌آنکه حتی خودتان بدانید، در حال تولید محتوا بوده‌اید! محتوای متنی، هنوز که هنوز است، بیشترین درصد محتوای تولیدی خصوصاً در بستر فضای وب را تشکیل می‌دهد.
اینفوگرافی / infography
یکی دیگر از محبوب‌ترین انواع محتوا، اینفوگرافی است و همانطور که از نام این واژه پیداست، از دو بخش اطلاعات (Info) و نمودار یا طرح (Graph) تشکیل شده. گاهی استفاده از واژه‌های کمتر در کنار تصاویر گویا، می‌تواند بهترین روش انتقال مفاهیم و تولید محتوای باکیفیت باشد.
اینفوگرافی‌ها، درواقع نوعی اطلاعات متنیِ مُصوّر هستند که از ترکیب عکس و متن ایجاد می‌شوند. استفاده از اینفوگرافی می‌تواند در ارائه‌ی هر چه جذاب‌تر و مؤثرتر بسیاری از مفاهیم، کمک شایانی کند. میزان محبوبیت اینفوگرافی‌ها، روزبه‌روز در حال افزایش است. به‌طوری که بنا به یافته‌های یک پژوهش علمی، محتوایی که در قالب اینفوگرافی تولید می‌شود، تا سه برابر بیش از سایر انواع محتوا در رسانه‌های اجتماعی، به اشتراک گذاشته می‌شود و بازدید می‌گیرد.
برای آشنایی بیشتر با این گونه محتوا، اینفوگرافی بازاریابی محتوا را ببینید.
با استفاده از اینفوگرافی، می‌توان بسیاری از داده‌ها و اطلاعات را در قالبی ساده و در عین حال گویاتر به مخاطب انتقال داد. شما با ساخت یک اینفوگرافی، محتوایی مرکّب از عبارات کوتاه و تصاویر رسا تولید می‌کنید که خصوصاً در تشریح و خلاصه‌سازی اطلاعات انبوه و پیچیده مثل داده‌های آماری بسیار مؤثر واقع می‌شود.
البته باید توجه داشته باشیم که اینفوگرافی، در برخی موارد بالأخص برای تشریح و ارائه‌ی محتوا و مفاهیم علمی، ابزار چندان دقیقی نیست.
عکس و ویدئو
محتوای تصویری ساکن یا متحرک شامل عکس‌ها و ویدئوها، یکی دیگر از محبوب‌ترین انواع محتوا هستند که به لطف روی کار آمدن پلتفرم‌های قدرتمندی مثل اینستاگرام محبوبیت فزاینده‌ای یافته‌اند. البته ما با این شکل از محتوا نیز چندان بیگانه نیستیم. آلبوم‌های عکس و برنامه‌های تلویزیونی نمونه‌هایی از محتوای تصویری هستند که باز هم احتمالاً بی‌آنکه متوجه باشیم، بارها و بارها در معرضشان قرار داشته‌ایم.
درحالی‌که عکس‌ها، معمولاً از طریق ترکیب با محتوای متنی، قدرت اثرگذاری پیدا می‌کنند، ویدئوها به‌تنهایی می‌توانند ابزاری قوی در انتقال مفاهیم باشند. ممکن است این‌‌گونه به نظر برسد که فضای اینترنت، به‌نوعی از ویدئوها اشباع شده است. چنین تصوری، البته بیراه نیست و قطعاً می‌تواند کار را برای تولید محتوا از طریق ساخت ویدئو دشوار کند. اینجاست که اهمیت ایده‌ی خوب، بیش‌ازپیش مطرح می‌شود.
اگر بتوانید با نفوذ به مغز مخاطب و شناخت نیازهای او، ایده‌ی مناسبی برای تولید یک محتوای ویدئویی پیدا کنید، آنگاه می‌توانید وی را همانطور که می‌خواهید، تحت تأثیر قرار دهید. البته ساخت یک ویدئوی اثربخش، علاوه بر ایده، به صرف زمان و هزینه نیز نیاز دارد. محتوای تصویری شما، باید مرتبط و مناسب باشد. یک محتوای ویدئوییِ مؤثر در حوزه‌ی کسب‌وکار می‌تواند علاوه بر افزایش نرخ تبدیل مخاطب به مشتری و بهبود نرخ بازگشت سرمایه، به ایجاد ارتباط با مشتریان کمک زیادی کند.
ویدئوها یکی از انواع محبوب محتوا هستند که با استفاده از آن‌ها در پلتفرم‌های مختلف، می‌توانید با کارایی و سرعت بیشتری به طیف گسترده‌تری از مخاطبان هدف دسترسی پیدا کنید.
محتوای صوتی
اگر آن‌قدر خوش‌شانس باشید که سن‌تان به شنیدن قصه‌های شب کودکانه یا گوش دادن به کاست‌های نوستالژیک دوران کودکی در ضبط‌های قدیمی قد دهد، آنگاه مفهوم محتوای صوتی و شیرینی و اثرگذاری آن را با تمام وجود درک می‌کنید. محتوای صوتی یکی دیگر از انواع محتواست که می‌تواند نقش مهمی در جذب مخاطب داشته باشد.
امروز پادکست‌ها و کتاب‌های صوتی، متداول‌ترین شکل محتوای سمعی و شنیداری هستند که در وب‌سایت‌ها و رسانه‌های اجتماعی، طرفداران پر و پا قرصی دارند.
با مطالعه‌ی مطلب پادکست: از سیر تا پیاز با این گونه‌ی محتوایی بیشتر آشنا شوید.
یکی از قابلیت‌های منحصربه‌فرد محتوای صوتی، سهولت استفاده از آن است. در محتوای متنی و تصویری، مخاطب معمولاً باید شش‌دانگ توجهش را برای درک پیام محتوا به آن معطوف کند، درحالی‌که این گزاره در مورد محتوای صوتی صدق نمی‌کند.
مخاطب می‌تواند حین انجام بسیاری از کارها، مثل پیاده‌روی، ورزش، رانندگی و … به محتوای صوتی گوش کند و این یک امتیاز ویژه برای این نوع از محتواست. گذشته از این، با روی کار آمدن بلندگوهای هوشمند و افزایش روند جستجوهای صوتی، حالا صاحبان کسب‌وکار باید بسیار جدی‌تر و حساب‌شده‌تر از قبل برای استفاده از محتوای صوتی برنامه‌ریزی کنند.
وایت پیپر / White Paper
وایت پیپر یا همان کاغذ سفید، هرچند که یک محتوای کاملاً متنی است، اما ویژگی‌های خاصش متقاعدمان می‌کند که برای آن هویتی مستقل از محتوای متنی قائل شویم. وایت پیپر، در واقع تشریح و گزارشی عمیق، قاطعانه و مجاب‌کننده درباره‌ی یک موضوع خاص است که یک شرکت با انتشار آن درباره‌ی یک مشکل و راه‌حل آن با مخاطبان بالقوه‌اش صحبت می‌کند. حالا این راه‌حل می‌تواند یک محصول، خدمت یا حتی یک روش باشد.
وایت پیپر، ابزاری قدرتمند در بازاریابی محتواست. یک شرکت با استفاده از وایت پیپر می‌تواند از طریق بیان مسئله و متعاقباً ارائه‌ی اطلاعات مفید در خصوص محصولات، خدمات یا فرایندهایش که به حل یک مسئله کمک می‌کنند، جایگاهش را به‌عنوان یک رهبر در بازار یا صنعت تثبیت کند. البته وایت پیپر، ابزاری برای تبلیغ مستقیمِ محصول یا خدمت و مزایای آن نیست، بلکه در وهله‌ی نخست، ابزاری برای آگاهی بخشی و همراه‌سازی افکار عمومی و تسهیل فرایند تصمیم‌گیری مخاطبان است.
وایت پیپر شباهت زیادی با eBook یا همان کتاب الکترونیک دارد. اما تفاوت اساسی‌اش این است که مطالب موجود در یک وایت پیپر، فنی‌تر و عمیق‌تر هستند. آنچه در یک وایت پیپر می‌آید، معمولاً دارای پشتوانه‌ی نظری، پژوهشی و آماری قابل اطمینان از مراجع معتبر است. به‌عبارت دیگر، وایت پیپر، بیان علمی یک مسئله و ارائه‌ی یک راهکار علمی برای حل آن است. ضمناً جذب سرمایه برای آغاز پروژه‌ها یکی دیگر از کاربردهای بسیار مهم وایت پیپرهاست.
کتاب الکترونیکی / ebook
همانند وایت پیپر، کتاب الکترونیکی نیز عمدتا از متن تشکیل می‌شود و درست همانند کتاب‌های چاپی که به دست می‌گیریم، ممکن است ترکیبی از متن و تصویر باشد. اما به‌واسطه‌ی شکل کاملا متفاوتی که در استفاده دارند و مرسومیتی که در حوزه‌ی کسب‌وکارهای آنلاین یافته‌اند، بیراه نیست اگر آن را یک گونه‌ی متفاوت از انواع محتوا در نظر بگیریم.
کتاب‌های الکترونیکی روشی پرکاربرد و کارآمد برای برقراری ارتباط موثر با مخاطبین است. در حوزه‌ی بازاریابی محتوا، عموما کتابچه‌های دیجیتال به‌صورت رایگان در اختیار مخاطبین قرار می‌گیرند و به شیوه‌ای غیرمستقیم در دل کتاب، برند منتشرکننده ترویج می‌شود.
با مراجعه به خوانش، نگاهی به کتاب‌های الکترونیکی تولیدشده توسط نویسش بیاندازید.
رپورتاژ آگهی
رپورتاژ آگهی، نوعی محتوای متنی مؤثر و پرکاربرد است که در آن شرکت عرضه‌کننده‌ی محصول یا ارائه‌دهنده‌ی خدمت، می‌کوشد پیام تبلیغاتی‌اش را در پس یک گزارش بی‌طرفانه و آگاهی‌دهنده، به مخاطب یا مشتری هدف انتقال دهد.
در واقع رپورتاژ آگهی‌ها در نگاه اول، شبیه به یک مطلب کاملاً خبری به نظر می‌رسند که روی وب‌سایت‌های خبری منتشر می‌شوند اما به شکلی ماهرانه و از طریق ایجاد تأثیر نامحسوس و تدریجی در مخاطب، وی را به سمت‌وسوی دلخواهشان سوق می‌دهند.
تولید محتوا برای انتشار در رسانه‌ها به‌عنوان رپورتاژ، می‌تواند روی جایگاه وب‌سایت‌ها در صفحه‌ی نتایج گوگل تأثیری معنادار و ماندگار داشته باشد. تا چندی پیش رپورتاژ آگهی‌ها غالباً فقط به شکل گزارش‌های متنی بودند اما به‌تدریج از حالت تک‌بعدی خارج شدند و حالا بسیاری از آن‌ها، به‌صورت ترکیبی از متن، صدا و ویدئو تولید می‌شوند.
با مطالعه‌ی نمونه رپرتاژ آگهی های تولید شده در نویسش، نسبت به این گونه محتوایی اطلاعات بیشتری پیدا خواهید کرد.
سایر انواع محتوا
همانطور که در ابتدای این بخش عنوان شد، انواع محتوا از سه نوع شنیداری، خواندنی و دیداری تشکیل می‌شود. طبعا، ترکیب این حالات محتوا با یکدیگر، گونه‌های بسیار متنوعی از محتوا را پدید می‌آورند. مثلا در حوزه‌ی محتوای ویدئویی می‌توان به استاپ موشن، انیمیشن و … اشاره کرد و همچنین، در حوزه‌ی محتوای متنی می‌توان به توضیح محصول و محتوای شبکه‌های اجتماعی اشاره کرد.
به عبارت بهتر، محتوا دارای انواع بسیار متعددی است که بسته به نیاز شما می‌توان یکی یا چند مورد از آن‌ها را به خدمت گرفت.
تولید محتوا در گذر زمان
تولید محتوا در گذر زمان، اشکال مختلفی را تجربه کرده است. محتوای دیجیتال که ما امروز بیش از همه با آن سروکار داریم، شاید مهم‌ترین و متداول‌ترین شکل محتوا باشد اما قطعاً تنها شکل آن نیست. تاریخ تولید محتوا، قدمتی به بلندای تاریخ بشر دارد. تولید محتوا به همان عصری بازمی‌گردد که انسان‌های نخستین، در تلاش برای ایجاد ارتباط با یکدیگر بودند. درواقع هر کنش و واکنشی که برای ایجاد ارتباط بین فردی روی دهد، می‌تواند شکلی از تولید محتوا باشد.
تولید محتوا شاید از جهتی به پلک زدن شباهت داشته باشد. ما معمولاً به این سازوکار فیزیکی توجهی نداریم در حالی که دائماً در حال انجام آن هستیم. برقراری یک تماس تلفنی، نوشتن یک نامه، تألیف یک کتاب، ترسیم یک تابلوی نقاشی، ارسال یک SMS و حتی بعضاً یک اشاره یا چشمکِ معنادار، همه و همه درواقع شکلی از تولید محتوا هستند. چون هم ماهیت ارتباطی دارند و هم اطلاعاتی را به فرد یا افراد مقابل منتقل می‌کنند.
حالا می‌توانیم بفهمیم که حتی غارنویسی‌های انسان‌های نخستین و آن علائم عجیب‌وغریبِ حک‌شده یا برقراری ارتباط سرخپوستی با دود هم، شکلی از تولید محتوا بود. پس تولید محتوا، از همان ابتدا بوده و با گذشت زمان تنها شکل آن فرق کرده است. ظهور روزنامه‌ها، امواج رادیو، ضبط‌صوت، تلویزیون، اینترنت، ماهواره و رسانه‌های اجتماعی، هریک به‌تنهایی نقطه‌ی عطفی در تاریخ تولید محتوا هستند.
اما تردیدی نیست که عصر کنونی، عصر سلطه‌ی محتوای دیجیتال است و از آنجا که تولید محتوای باکیفیت دیجیتال حالا به یک ابزار حیاتی در توسعه‌ی کسب‌وکارها تبدیل شده، اهمیت آن بهتر درک می‌شود. حالا کسب‌وکارها می‌کوشند به‌جای توسل به روش‌های تبلیغاتی قدیمی و بعضاً نخ‌نما، با برون‌سپاری یا همان سفارش تولید محتوا یا انجام این کار با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی، رسانه‌ی خودشان باشند و با استراتژی‌های خاص خودشان، به ذهن و قلب مخاطب نفوذ کنند. گسترش رسانه‌های اجتماعی و ادغام آن‌ها با پتانسیل‌های عظیم فضای وب، عرصه‌ای مساعد و البته شدیداً رقابتی را برای این منظور فراهم کرده است.
تولید محتوا چه چیزهایی نیست؟
همانطور که پیش‌تر توضیح داده شد، توصیف مفهوم تولید محتوا و پاسخ به این سوال که «تولید محتوا چیست؟» چندان ساده نیست. پس بیایید باهم، تفاوت‌های این مفهوم را با مفاهیمی متفاوت که عموما یکسان تعبیر می‌شوند، بررسی کنیم.
تفاوت تولید محتوا و نویسندگی
تولید محتوا و نویسندگی، رابطه‌ی تنگاتنگی با یکدیگر دارند، اما باید بدانیم تولید محتوا، مفهومی به‌مراتب گسترده‌تر از آن است که صرفاً در نویسندگی خلاصه شود. هرچند نویسندگی، یکی از الزامات تولید محتوای باکیفیت و حرفه‌ای برای مخاطب است اما همیشه بهترین انتخاب ممکن برای این منظور نیست. با توجه به نوع پیام و ویژگی‌های مخاطب، اَشکال تولید محتوا می‌تواند متفاوت باشد.
مثلاً پادکست، یکی از اَشکال محتواست که اگر در جای مناسب به‌جای محتوای متنی از آن استفاده شود، می‌تواند در عین سهولت بیشتر، بازدهی بالاتری داشته باشد. محتوای صوتی، ابزاری با قابلیت تعاملی بسیار بالاست که می‌تواند در جلب‌توجه، درگیری ذهنی و متقاعدسازی مخاطب، کمک زیادی کند.
تُن صدا، لحن، گویش و لهجه از جمله مؤلفه‌هایی گیرا و زنده هستند که محتوای متنی فاقد آن است. ضمناً همانطور که کمی قبل‌تر گفتیم، فشردگی زمانی در زندگی روزمره، افراد را به‌سوی انتخاب‌های آسان‌تر سوق می‌دهد و به همین دلیل، گاهی ایده‌ی تولید محتوای صوتی، به سایر اَشکال محتوا ارجحیت می‌یابد. چون در این حالت، مخاطب می‌تواند به‌موازات رسیدگی به بخش زیادی از امور روزمره، هم‌زمان به آنچه برایش مهم و جذاب است، گوش فرا دهد. امروز، محبوبیت و رواج محتوای صوتی، با آهنگی باورنکردنی در حال افزایش است و به همین دلیل، دانلود یا سفارش پادکست صوتی به بخشی جدایی‌ناپذیر از فعالیت‌های کاربران در زمینه‌ی جستجوی محتوا تبدیل شده است.
مرزهای تولید محتوا، از متن و صوت هم فراتر می‌رود. همانطور که گفتیم ساخت ویدئو یکی دیگر از اَشکال تولید محتواست که با بهره‌گیری از جاذبه‌های بصری و استفاده‌ی مؤثر از مؤلفه‌ی صوت، می‌تواند در جای خودش، بسیار کارآمد باشد. البته ایده‌پردازی و به‌طور کلی فرایند تولید محتوای ویدئویی، در مقایسه با محتوای متنی یا صوتی، به‌مراتب گران‌تر، پیچیده‌تر و دشوارتر است. ضمناً استفاده از این نوع محتوا، مگر آنکه شرایط ایجاب کند، ضرورت و توجیهی ندارد. به همین دلیل، قلمروی محتوا در عصر حاضر، بیش از هر چیز تحت سیطره‌ی دو پادشاه، یعنی محتوای متنی و محتوای صوتی قرار دارد. به همین دلیل است که سفارش تولید محتوا خصوصاً در این دو قالب، روندی صعودی دارد.
تفاوت تولید محتوا با نویسنده سئو
عبارت دیگری که ممکن است زیاد با آن مواجه شده باشید، نویسنده سئو است. وقتی از نویسنده سئو صحبت به میان می‌آید، غالبا به فردی اشاره می‌شود که مهارت کافی برای تولید محتوا مطابق بااصول سئو و موتورهای جستجو را داراست.
اما این همه‌ی چیزی که به آن نیا داریم نیست. همانطور که درادامه بیشتر توضیح خواهیم داد، آشنایی با اصول سئو تنها یکی از مهارت‌های لازم برای تولید محتوای دیجیتال است و مهارت‌های دیگری نیز لازم است که در صورت عدم برخورداری فرد از آن‌ها، عملا محتوایی بی‌ثمر و غیرکاربردی تولید خواهد شد.
به عبارت بهتر، نویسنده سئو، اگر تنها با هدف اشاره به مهارت فرد در تطبیق محتوا با قواعد موتورهای جستجو به کار گرفته شود موقعیتی غیرکاربردی را شکل می‌دهد. توصیف بهتر شاید این باشد که نویسنده سئو را تولیدکننده‌ی محتوایی بدانیم که سئو را به شکلی ویژه و تخصصی دنبال می‌کند.
تفاوت کپی رایتر با تولید محتوا
داستان کپی رایتری، قدری متفاوت است. کپی رایتر، نویسنده‌ای است که با تکیه بر مهارت نوشتاری و آگاهی از علم بازاریابی، در انتخاب کلمات یا عبارت‌های تجاری که برای مخاطبان یا مشتریان هدف، ارزشمند و جذاب است، تبحر خاصی دارد. دقت کنید که مهم‌ترین تفاوت کپی رایتینگ با تولید محتوا و نویسندگی سئو، مأموریت ویژه‌ی آن است.
یک کپی رایتر باید بتواند برای یک محتوای متنی، نوعی ارزش تجاری و بازاریابی خلق کند. یعنی متنی بنویسد که بتواند با آن، مخاطب را متأثر کرده و وی را به‌سوی بروز یک رفتار مطلوب تجاری که معمولاً خرید یک محصول یا بهره بردن از یک خدمت است، سوق دهد.
پس متوجه شدیم که یک تولیدکننده‌ی محتوا، الزاماً یک نویسنده‌ی سئو نیست و یک نویسنده‌ی سئو نیز الزاماً نمی‌تواند یک کپی رایتر باشد. گاهی حتی ممکن است یک نویسنده سئو یا کپی رایتر، توانایی کافی را در نگارش یک محتوای ارزشمند نداشته باشند و فقط متنِ اولیه‌ی یک تولیدکننده محتوا یا نویسنده‌ی ساده را از جنبه‌ی فنی یا تجاری، غنی و بهینه کنند. با این حال، رقابت شدید حاکم بر فضای وب ایجاب می‌کند که یک تولیدکننده محتوا، بتواند در آن واحد، هم یک نویسنده‌ی سئو و هم یک کپی رایتر ماهر باشد تا با بهینه‌سازی انسانی، فنی و تجاری یک متنِ نگارش شده توسط خودش، بتواند به صاحبان کسب‌وکار در نیل به اهدافشان کمک کند.
به همین دلیل است که کسب‌وکارها برای سفارش تولید محتوا، در وهله اول در جستجوی افرادی هستند که هر سه توانایی را با هم داشته باشند.
تفاوت تولید محتوا و بازاریابی محتوایی
درک تفاوت تولید محتوا و بازاریابی محتوایی، اهمیت بسیار زیادی دارد. این دو مفهوم، در عین وابستگی متقابل، با یکدیگر تفاوت دارند که برای درک آن، باید به تعاریف هر یک از این دو مفهوم، بیشتر توجه کنیم.
محتوا چیست؟ دیدیم تعریف همین یک واژه‌ی ظاهراً ساده، چه کار دشوار و چالش‌انگیزی بود. برای آنکه نخواهیم برای بار دوم تعاریفی از محتوا را که در نخستین بخش این مطلب ارائه دادیم مجدد یادآوری کنیم، محتوا را این بار به‌صورت «هر آنچه درباره یک موضوع اطلاع‌رسانی می‌کند» تعریف می‌کنیم. محتوا می‌تواند شرحی درباره هر موضوع مثل محصول، خدمت، فروش، بازاریابی، رویداد و … باشد.
بازاریابی محتوایی چیست؟
بازاریابی محتوایی، نوعی استراتژی در بازاریابی است که با تکیه بر ابزار محتوا می‌کوشد یک کسب‌وکار را به اهداف تجاری‌اش برساند. به‌بیان دیگر بازاریابی محتوایی، یک رویکرد بازاریابی استراتژیک است که برای جذب و حفظ مشتریان هدف، بر خلق و توزیع انواع محتوای مرتبط، ارزشمند و یکپارچه تأکید دارد. توجه کنید که بیش از پنجاه استراتژی در بازاریابی وجود دارد که بازاریابی محتوایی، تنها یکی از آن‌هاست.
با مطالعه‌ی مقاله جامع بازاریابی محتوا این مفهوم را بهتر بشناسید
موفقیت در پیاده‌سازی هر استراتژی در بازاریابی، به استفاده از سلاح مناسب بستگی دارد. مثلاً همانطور که در استراتژی بازاریابی دهان‌به‌دهان، مشتریان خشنود ابزارِ اصلی کار برای اشاعه‌ی برند هستند، در بازاریابی محتوا، این محتواست که به توسعه‌ی یک برند کمک می‌کند.
کلید اجرای موفقیت‌آمیز بازاریابی محتوایی به عواملی مثل تولید محتوای باکیفیت، فرایند مناسب تولید محتوا، انتخاب بهترین نوع محتوا، زمان و نحوه‌ی انتشار، کانال انتشار، ارزیابی بازخورد محتوا و … بستگی دارد.
پس محتوا، اساساً مفهومی کلی بوده که با توجه به نحوه‌ی استفاده از آن در بازاریابی محتوا، به مفهومی جزئی، مشخص و سفارشی تبدیل می‌شود. کارکرد اصلی محتوا، آگاهی‌رسانی به مخاطب است در حالی که بازاریابی محتوایی، این ابزار آگاهی‌رسان را در مسیر تحقق اهداف تجاری که مهم‌ترین بخش آن دسترسی به مشتریان جدید و حفظ مشتریان قدیمی به کار می‌گیرد.
نقش محتوا در بازاریابی محتوا
مأموریت اصلی محتوا، انتقال پیام و مأموریت اصلی بازاریابی محتوا، جذب مخاطب و برقراری ارتباط مؤثر با اوست و این مأموریت، مهم‌ترین وجه تمایز میان این دو مفهوم است. همانطور که پیش‌تر گفتیم، محتوای خوب محتوایی است که بتواند برای مخاطب ارزش واقعی خلق کند. در واقع خلق ارزش، محوریت تولید محتوا را شکل می‌دهد. حال آنکه یک استراتژی بازاریابی، زمانی موفق است که بتواند با سازوکار تبلیغی و بهره‌برداری از ظرفیت محتوا، دایره مخاطبان یا مشتریان یک کسب‌وکار را وسیع‌تر کند یا بر میزان وفاداری مشتریان قبلی بیفزاید.
تولید محتوا، بخشی از یک برنامه بازاریابی محتواست. این دو، لازم و ملزوم و مکمل یکدیگرند. یک محتوای هدفمند، به بازاریابی محتوای مناسب نیاز دارد و از آن سو، برای آنکه یک بازاریابی محتوایی موفق عمل کند، به محتوای خوب نیازمند است. داشتن درک درست از تفاوت بین تولید محتوا و بازاریابی محتوایی، قبل از سفارش تولید محتوا اهمیت زیادی دارد.
چرا تولید محتوا مهم است؟
دلیل اهمیت تولید محتوا چیست؟ چرا شرکت‌ها برای سفارش تولید محتوا این‌قدر هزینه می‌کنند؟ ضرورت تولید محتوای باکیفیت بیش از هر چیز، از تغییر ساختار کسب‌وکار ناشی می‌شود. با ظهور و گسترش اینترنت و فراهم شدن بسترها و مجاری ارتباطی، اَشکال جدیدی از کسب‌وکار تحت عنوان کسب‌وکارهای آنلاین ایجاد شد که شاید در بدو امر، آن‌ها را خطر چندان بزرگی برای اشکال سنتی کسب‌وکار نمی‌دانستند.
اما همه معادلات، بسیار سریع‌تر از آنچه تصور می‌شد، به هم ریخت! کسب‌وکارهای آنلاین و اینترنتی، همچون موجی فراگیر، ابتدا در مقیاس محلی، سازوکار تجارت و درآمدزایی را تغییر دادند و طولی نکشید که با گذر از مرزهای محلی و جغرافیایی، جهان را تحت سیطره‌ی خود قراردادند و این، حقیقتاً آغاز پایان بسیاری از کسب‌وکارهای سنتی بود.
این انقلاب، قواعد بازی را به‌کلی تغییر داد! با پیدایش فروشگاه‌های آنلاین و اینترنتی، نه مکان جغرافیایی، نه وسعت فروشگاه و نه حتی ویترین‌های چشم‌نواز، دیگر نمی‌توانند به‌تنهایی نقش مؤثری در جذب مشتریان ایفا کنند. میدان نبرد عوض شد و جنس ویترین‌ها، دیگر شیشه‌ای نیست و در این بین، هر کسب‌وکاری که در مقابل پذیرش این تغییر مقاومت کند یا نتواند خود را با آن همراه سازد، یقیناً محکوم به شکست است.
حالا میدان رقابت تجاری، از کف بازار و سنگفرش‌های خیابان به فضای وب تغییر یافته است و حالا این ویترینِ گوگل است که مشتریان را به‌سوی محصول یا خدمتی که عرضه می‌کنید، هدایت می‌کند. اما جالب اینجاست که آنچه در وهله‌ی اول، شما را در این ویترین متمایز می‌کند، محصول یا خدمتتان نیست. بلکه راز تمایز شما، محتوایتان است.
محتوای حرفه‌ای، خوب و ارزشمند است که گوگل را متقاعد می‌کند تا برای شما و کسب‌وکارتان در ویترین رقابتی‌اش، جایگاهی قائل شود. عبارت معروف ” محتوا، پادشاه است ” با وجود ظاهر کلیشه‌ای و اغراق‌آمیزش، یک واقعیت عینی در دنیای کسب‌وکار است. چون تا محتوایی در کار نباشد، همه تلاش‌هایتان در مسیر نیل به اهداف تجاری، فاقد زیربنا و پشتوانه قوی خواهد بود. تولید محتوا، رُکن رکین فعالیت‌های تجاری و شرط دوام، قوام و بقای یک کسب‌وکار در فضای وب است.
ممکن است کالا یا خدمتی که عرضه می‌کنید، در نوع خودش بی‌نظیر باشد. ممکن است در مقایسه با رقبا، در خلق ارزش برای مشتری، بهترین باشید. اما اگر نتوانید مشتریان را از این مزایا آگاه کنید، آنگاه بین بود و نبود مزیت‌هایتان، چه فرقی وجود دارد؟ اگر نتوانید صلاحیت و تمایز خود را در ویترین گوگل به نمایش بگذارید، چطور می‌توانید جایگاه مناسبی در بازار برای خودتان دست‌وپا کنید؟
پاسخ به این سؤالات، ما را به این نتیجه می‌رساند که حرف اول و آخر در موفقیت کسب‌وکارهای امروزی را، تولید محتوا می‌زند.
شما باید برای ماندن در میدان رقابت و پیشی‌گرفتن از رقبا، قادر به تولید و نشر محتوای مخاطب محور باشید. امروز بازاریابی محتوا، بر تبلیغ کالا یا خدمت، اولویت دارد. به این معنا که شما قبل از محصول یا خدمت، باید محتوای باکیفیت به مشتری عرضه کنید. مشتری قبل از آنکه خریدار محصول شما باشد، خواهان محتوای باکیفیت است. محتوایی که بتواند به سؤالات و ابهاماتش پاسخ دهد.
محتوایی که با خواندن آن حس کند که شما درک درستی از نیازهایش داشته‌اید. او باید احساس کند که شما مسئله‌اش را به‌خوبی شناسایی، تعریف و تبیین کرده‌اید و او را در فرایند حل مسئله در مسیر درستی هدایت می‌کنید. در این صورت مشتری می‌تواند به راهکاری که شما برای حل مسئله به وی ارائه می‌دهید، بیشتر اعتماد کند. آن راهکار می‌تواند خرید محصول یا خدمت متمایز شما باشد. ایجاد چنین احساسی در مخاطب برای شما، کسب‌وکار یا برندتان، صلاحیت، اعتبار و اعتماد می‌آورد و می‌تواند یک مزیت رقابتی پایدار برایتان خلق کند.
وقتی محتوای باکیفیت و استاندارد تولید کنید، گوگل نیز نگاهی ویژه به شما و کسب‌وکارتان داشته و مطالبتان را در جا و زمان درست، به مخاطبان درست، می‌رساند.
مطالعه‌ی مقاله افزایش فروش با بازاریابی محتوا می‌تواند برایتان سودمند باشد.
به‌طور خلاصه، تولید محتوا مهم است چون:
- توسعه کسب‌وکار در جهان امروز، مستلزم گسترش آن به فضای پویا و بی‌انتهای وب و عبور از مرزهای استاتیکِ بازارهای سنتی و فیزیکی است.
- یکی از شروط اصلی موفقیت کسب‌وکار در فضای وب، جلب نگاه مساعد حضرت گوگل به برندتان است! البته ایندکس شدن در صفحه‌ی نتایج گوگل، به‌تنهایی کافی نیست. امروز جنگ اصلی بر سر تسخیر صفحات نخست در SERP است. به هر حال، فرق بین صفحه اول و دهم، فرق بین آسمان تا زمین است!
- لازمه‌ی دیده شدن در ویترین گوگل، تولید محتوای بکر، ناب و ارزشمند است. یعنی محتوایی که در عین برخورداری از جاذبه‌ی انسانی، از لحاظ فنی نیز قدرتمند باشد تا گوگل بتواند به ازای کلیدواژه‌های مهم و رقابتی در هر کسب‌وکار، مخاطب را به‌سوی وب‌سایت شما هدایت کند.
- هرقدر جایگاه بهتری در صفحه نتایج گوگل داشته باشید، احتمال کلیک روی لینک وب‌سایت شما از سوی کاربران نیز بیشتر است. این خود به معنای جذب ترافیک بیشتر و افزایش نرخ تبدیل یک بازدیدکننده به یک خریدار واقعی خواهد بود.
- تولید محتوای باکیفیت، می‌تواند مزایای بلندمدت و استراتژیک برای کسب‌وکارتان خلق کرده و حس علاقه، اعتماد و وفاداری را در مشتریانتان ایجاد کند و برای شما شهرت و اعتبار بیاورد. تولید محتوای ارزش‌آفرین، لازمه‌ی اجرای موفقیت‌آمیز بازاریابی محتواست و موفقیت در بازاریابی محتوا می‌تواند بستری محکم و مطمئن برای اجرای اثربخش سایر استراتژی‌های بازاریابی فراهم کند.
زمان مناسب برای تولید محتوا
بخشی از ارزش یک محتوا به زمان تولید و انتشار آن بستگی دارد. متأسفانه خیلی از کسب‌وکارها بدون آنکه دید واضحی از فضای تولید محتوا داشته باشند، نسبت به انتشار آن اقدام می‌کنند. در تولید محتوای باکیفیت، باید عامل زمان را نیز مدنظر قرار داد. برای آنکه یک محتوا بتواند بازدهی مورد انتظار را داشته باشد، علاوه بر داشتن کیفیت خوب، باید در زمان مناسب منتشر شود. یکی از ابزارهای مفید و کاربردی برای این منظور، تقویم محتواست که در بخش بعد درباره‌ی آن توضیح خواهیم داد.
بسیار مهم است که بتوانید در شناسایی فرصت‌ها و نیازهای صنعت یا بازاری که در آن فعالیت می‌کنید، به‌موقع عمل کنید. شناسایی فرصت و نیاز الزاماً چیزی پیچیده و شبیه به کشف یک جزیره‌ی اسرارآمیز نیست، بلکه بعضاً می‌تواند به‌سادگی شناسایی یک سؤال مهم نزد مخاطبان باشد.
سؤالی که پاسخ به آن می‌تواند معادلات را به نفع شما تغییر دهد. نباید منتظر بمانید که فرصت‌ها خودشان را به شما نشان دهند. آن‌ها معمولاً زمانی این کار را می‌کنند که دیگر دیر شده است. بلکه این شما هستید که باید با نگاه موشکافانه، فضا را رصد نموده و از ظرفیت‌های موجود استفاده کنید. هر فرصت، یک بستر بالقوه برای تولید محتواست و هر محتوا می‌تواند ابزاری اثربخش برای ربودن گوی سبقت از رقبا باشد. اگر در تولید و انتشار یک محتوا در زمان مناسب تعلل کنید، آنگاه رقبا از این تعلل نهایت بهره را می‌برند. محتوا درست مثل چای داغی می‌ماند که اگر آن را در زمان مناسب سِرو نکنید، از دهان خواهد افتاد!
البته گاهی هم انتشار یک محتوای کال و نارس، زودتر از زمانِ مناسب، می‌تواند برایتان دردسرساز شود. چنین حالتی مثل آن است که چای دم نکشیده را دست مشتری داده باشید! گاهی این شتاب‌زدگی می‌تواند، ایده‌هایتان را لو دهد و توجه رقبا را به آنچه در جستجوی آن هستید، جلب کند. در این صورت ممکن است یک رقیب باهوش، ایده‌ی اولیه و خام شما را اصطلاحاً بدزدد و آن را به محتوایی به‌مراتب بهتر تبدیل کند.
بنابراین در کنار پاسخ به این سؤال که چه محتوایی تولید کنید، باید برای زمان تولید و انتشار آن نیز برنامه‌ای دقیق و هوشمندانه داشته باشید. عدم زمان‌سنجی می‌تواند به اتلاف پول و سایر منابعی که صرف سفارش تولید محتوا کرده‌اید، منجر شود.
قبل از تولید محتوا
امیدواریم که مطالعه‌ی این مقاله‌ی نسبتا طولانی، تا اینجا برایتان سودمند بوده باشد.
شناخت مخاطب
تولید محتوا فرایندی است که باید آن را به سه مرحله‌ی قبل، حین و بعد از تولید تقسیم کرد. هر یک از این مراحل، درست شبیه به طبقات یک ساختمان، مبنایی برای شکل‌گیری مرحله بعد هستند و این یعنی، کیفیت هر مرحله و انجام اقدامات درست در آن مرحله، تأثیر به‌سزایی در کیفیت مراحل بعد خواهد داشت.
اولین نکته‌ای که قبل از تولید محتوا باید به آن توجه کنید، شناخت مخاطبان یا مشتریان است. چنین شناختی آن‌قدر مهم است که کوچک‌ترین خطایی در آن می‌تواند بازاریابی محتوایی کسب‌وکارتان را به‌کلی بی‌اثر کند. فراموش نکنید که مخاطبان یا مشتریان، دلیل اصلی فعالیت شما هستند. تا مخاطبی در کار نباشد، محتوا، محصول یا خدمتی که شما عرضه می‌کنید، ارزشی نخواهد داشت.
اما شناخت مخاطب چه نقشی در تولید محتوای باکیفیت دارد و چرا این‌قدر مهم است؟ همانطور که گفتیم تولید محتوا با هدف خلق ارزش یا رفع یک نیاز صورت می‌گیرد و کسب‌وکارها هم با همین هدف، نسبت به انجام آن یا برون‌سپاری یک سفارش تولید محتوا اقدام می‌کنند. شناخت مخاطب به شما کمک می‌کند تا بدانید در تولید محتوا، دقیقاً چه نیازی را باید در نظر گرفته و روی چه پارامترهایی مانور دهید؟ حتی بعضاً این شناخت می‌تواند کمکتان کند که با تولید یک محتوای هوشمندانه، به‌جای کشف یک نیاز، آن نیاز را خودتان در مخاطب ایجاد کنید و با پاسخگویی به آن، در مسیر توسعه‌ی هر چه بیشتر کسب‌وکارتان گامی بلند بردارید.
شناسایی یا ایجاد نیاز، هرچند اصلی‌ترین دلیل شناسایی مخاطب در مرحله قبل از تولید محتواست اما یقیناً تنها دلیل آن نیست! وقتی شما مخاطبانتان را به‌درستی بشناسید، می‌توانید آن‌ها را با توجه به معیارهایی مثل ویژگی‌های جمعیت‌شناسی‌شان دسته‌بندی کنید. برقراری ارتباط با مخاطبان هر دسته، قطعاً با یک سازوکار یکسان مقدور نیست. در نتیجه برای تعامل با هر دسته، به یک استراتژی محتوایی مخصوص و مجزا نیاز دارید. یعنی باید با توجه به ویژگی‌هایی مثل سن، علایق، ترجیحات، گرایش‌ها و … محتوایی با ادبیات، رویکرد، منطق و لحن مناسب تولید کنید تا بتوانید ارتباطی مؤثر و مطلوب را با آن‌ها برقرار سازید. وقتی بدانید چه محتوایی را برای چه کسانی و با چه شیوه‌ای تولید کنید، احتمال موفقیتتان بسیار بیشتر خواهد شد.
تقویم محتوا
یکی دیگر از لازمه‌های تولید محتوا و پیاده‌سازی اثربخش استراتژی بازاریابی محتوایی، داشتن یک برنامه زمانی مدوّن به نام تقویم محتواست. خیلی وقت‌ها ممکن است ایده‌های جذابی برای تولید محتوا به ذهنتان برسد اما عدم ثبت و یادداشت این ایده‌ها، باعث شود که آن‌ها را خیلی زود به دست فراموشی بسپارید و ایده‌ای که می‌توانست به یک محتوای عالی و متعاقباً یک موفقیت بزرگ تبدیل شود، در همان مرحله‌ی اول پیدایش، بسوزد. اینجاست که تقویم محتوا به کارتان می‌آید. تقویم محتوا، در اصل یک جدول زمانی ساده است که با استفاده از آن می‌توانید جزئیات، سرفصل‌ها و موضوعات هر محتوا را ثبت، سازمان‌دهی و طبقه‌بندی نموده و برای انتشار هر محتوا، زمان مشخصی را تعیین کنید. ایجاد یک تقویم محتوایی قبل از آغاز یک پروژه تولید محتوا و تعهد به زمان‌بندی آن باعث ایجاد نظم، انسجام و هم‌افزایی در کمپین‌های محتوایی‌تان خواهد شد.
فرایند تولید محتوا
وقت‌گیرترین کار در بازاریابی محتوایی، فرایند تولید محتواست. خوب است در همین ابتدای کار تأکید کنیم که تفکیک فرایند تولید محتوا از قبل و بعد از آن، اقدامی منطقی نیست. این سه فاز را در اصل باید یک مرحله‌ی منسجم در نظر گرفت اما معمولاً برای کمک به درک بهتر، آن را به سه مرحله‌ی قبل، حین و بعد تقسیم می‌کنند. فراموش نکنید که تولید محتوای باکیفیت، مهم‌ترین مسئولیت ما در راه تعامل با مخاطبانمان است.
تولید محتوا در تعریفی دقیق‌تر، درواقع فرایند شناسایی موضوعات جدید، تصمیم‌گیری درباره‌ی نحوه ارائه‌ی آن‌ها، تدوین استراتژی و نهایتاً تولید و خلق محتواست. علاوه بر این، بیشتر محتواها قبل از انتشار، نیازمند اِعمال برخی تغییرات و ویرایش‌ها هستند که این اقداماتِ اصلاحی می‌توانند شانس موفقیت محتوا را زیاد کنند.
از آنجا که محتوا می‌تواند انواع مختلفی داشته باشد، فرایند تولید آن نیز بسیار متنوع بوده و یک رویه‌ی استاندارد و همسان ندارد. اما خوشبختانه همواره اصولی کلی وجود دارند که رعایت این اصول تولید محتوا، تأثیر به‌سزایی بر خلق یک محتوای خوب و درنتیجه موفقیت کسب‌وکارتان خواهد داشت. تولید محتوای باکیفیت باید مبتنی بر یک فرایند سازمان‌یافته باشد. ما در اینجا فرایند تولید محتوا را در قالب سه مرحله یا فاز ایده‌یابی، برنامه‌ریزی و ایجاد (تولید) تشریح می‌کنیم.
ایده‌یابی
اولین مرحله از مراحل تولید محتوا، ایده‌یابی است. منشأ ایده‌های محتوایی می‌تواند متفاوت باشد. این ایده‌ها ممکن است از درون مجموعه‌ی خودتان، مشتریان، سایر ذینفعان، داده‌های جدید یا یک منبع الهام‌بخش تصادفی سرچشمه بگیرند. با توجه به هدف محتوا، انتخاب یک زاویه‌ی مناسب برای تولید آن بر مبنای یک ایده می‌تواند بعضاً کار سختی باشد.
مثلاً اگر قرار به تولید محتوا درباره‌ی ویژگی‌های یک محصول باشید، احتمالاً کار سختی ندارید چون دقیقاً می‌دانید چه کاری باید انجام دهید. اما اگر بخواهید در مورد یک موضوع کاملاً جدید محتوا بنویسید، آنگاه لازم است از روش‌های دیگری برای ایده‌یابی کمک بگیرید. ما قدری جلوتر درباره‌ی راه‌های ایده‌یابی برای تولید محتوا برایتان می‌گوییم و چند روش کاربردی و عالی را برای یافتن ایده‌های خوب خدمتتان معرفی خواهیم کرد.
برنامه‌ریزی
پس از اتمام مرحله ایده‌یابی و شناخت دقیق موضوعی که قرار است درباره‌ی آن بنویسید، حالا نوبت به برنامه‌ریزی درباره‌ی محتواست. تصمیم‌گیری درباره‌ی شکل و نحوه‌ی ارائه محتوا، نخستین گام در مرحله‌ی برنامه‌ریزی است. بعضی ایده‌ها، ماهیت خاصی دارند که ارائه‌ی آن‌ها در یک فرمت خاص مثل متن، صدا، تصویر یا ترکیبی از این‌ها اثرگذاری بیشتری برایشان ایجاد می‌کند.
یکی از راه‌های خوب برای تصمیم‌گیری در این مورد این است که بررسی کنید تا قبل از این، درباره‌ی موضوعی که می‌خواهید بنویسید، چه نوع یا انواع محتوایی در فضای وب تولید و منتشر شده است؟ مثلاً اگر یک ایده‌ی گرافیکی یا یک کلیدواژه‌ی خاص در ذهن دارید، می‌توانید آن را گوگل کنید و ببینید چه نتایجی بالا می‌آید؟ آیا این نتایج، ویدئویی هستند؟ آیا از نوع اینفوگرافی هستند؟ آیا عکسی هم از ایده‌ای که در ذهن دارید، در صفحه‌ی نتایج دیده می‌شود؟ آگاهی از اَشکال موجود محتوا در مورد یک موضوع خاص می‌تواند در تصمیم‌گیری درباره‌ی نحوه‌ی ارائه و تشریح آن کمک زیادی کند.
مرحله‌ی بعد در فاز برنامه‌ریزی محتوا، انتخاب کلیدواژه‌های مناسب است. در اینجا شما شبیه یک تیرانداز هستید که محتوا سلاحتان و ذهن مخاطب سیبل شماست. طبعاً برای یک تیراندازی موفق، به گلوله‌های مناسب نیاز دارید. کلیدواژه‌ها، درواقع همان گلوله‌های شما هستند. پس در گزینش و تناسب آن‌ها با هدفی که دارید، خیلی دقت کنید.
حین فاز برنامه‌ریزی در فرایند تولید محتوا، سؤالاتی وجود دارند که پاسخ به آن‌ها می‌تواند در تدوین یک طرح بهتر کمکتان کند. پس تلاش کنید برای پرسش‌های زیر، جواب مناسبی پیدا کنید:
- مخاطب، چه پرسونایی دارد؟
- محتوای تولیدی، مخاطب یا مشتری را در کدام مرحله از مراحل سه‌گانه‌ی آگاهی، بررسی و تصمیم‌گیری خطاب قرار می‌دهد؟
- برای تولید این محتوا به چه میزانی از پول و زمان نیاز است؟
- برای پیاده‌سازی آنچه در ذهن داریم، به چه افراد و مهارت‌های دیگری نیاز است؟ سایر منابع برای تولید محتوا، کدام‌ها هستند؟
- آیا حالا زمان مناسبی برای تولید و انتشار این محتواست؟
- آیا این محتوا با استراتژی محتوایی اصلی‌مان مطابقت و هم‌سویی دارد؟
- این محتوا به کدام دسته از مخاطبان یا چه گروه‌هایی از مشتریان کمک می‌کند؟
ایجاد
نهایتاً نوبت به خودِ انجام کار یعنی ایجاد محتوا می‌رسد. اگر مراحل اول و دوم را به‌درستی طی کرده باشید، حالا باید همه چیز برای خلق یک محتوای سحرآمیز آماده باشد. در اینجا دیگر باید رسماً دست‌به‌قلم شوید و نبوغ نویسندگی‌تان را به رخ بکشید! اگر هم نیاز است، کارهای تکمیلی مثل ساخت ویدئو کلیپ یا طراحی تصاویر خاص را به اهل فنش بسپارید. اگر هم خودتان در این زمینه‌ها دستی بر آتش دارید که چه‌بهتر!
یک نکته‌ی بسیار مهم این است که به‌موازات نوشتن متن یا طراحی و تدوین یک فایل صوتی یا ویدئویی، همواره باید این را به خاطر داشته باشید که تولید محتوا، فرایندی زنده و پویاست. بنابراین هر جا احساس کردید که بخشی از کار، مطابق با میل یا تصمیمتان پیش نمی‌رود، به عقب بازگردید و از این بابت، ترس و اکراه به دل راه ندهید. فرایند تولید محتوا، فرایندی انعطاف‌پذیر است و ممکن است با دریافت اطلاعات جدید درباره‌ی موضوع یا مخاطبان، نیاز به اصلاح و تغییر داشته باشد. پس از ایجاد محتوا و انتشار آن، حالا می‌توانید یک نفس عمیق بکشید! مجدداً یادآوری می‌کنیم که تولید محتوا، فرایندی مستمر، مرحله‌به‌مرحله و پیش‌رونده است که باید بر مبنای یک استراتژی محتوایی منسجم انجام گیرد.
پسا محتوا (فعالیت‌هایی که پس از تولید محتوا لازم است انجام دهیم)
انجام یا تحویل سفارش تولید محتوا، پایان کار نیست. حالا وقت آن رسیده که محتوا را به مخاطبان اصلی برسانیم. در واقع این توزیع و ترویج محتواست که پتانسیل آن را شکوفا می‌کند. در این مرحله باید از همه‌ی ظرفیت‌های توزیعی و ترویجی به بهترین شکل ممکن بهره ببریم. محتوا را باید در هر مسیری که احتمال می‌دهید مخاطبان اصلی‌تان در آنجا هستند، نشر دهید و با لینک‌دهی‌های هوشمندانه، مسیر دسترسی مخاطب به محتوایتان را تا جایی که مقدور است، هموار کنید. حتی اگر لازم دیدید، برای گسترش دامنه‌ی مخاطبان بالقوه‌تان، هزینه کنید و از بسترهای گوناگون، همه‌گیریِ محتوایتان را افزایش دهید.
در این مرحله، استفاده از ظرفیت ترویجی خود مخاطب را فراموش نکنید. خوشبختانه با ظهور شبکه‌های اجتماعی، حالا هر کاربر به‌تنهایی می‌تواند به‌مثابه یک رسانه مستقل عمل کند. اگر محتوایتان بتواند واقعاً ارزشی برای مخاطب خلق کند، او نیز در مرحله ترویج و توزیع محتوا به کمکتان خواهد آمد. پس برای بهره‌گیری از این ظرفیت طلایی، در تمام مراحل یک فرایند تولید محتوای باکیفیت، همواره مخاطب را در اولویت کار قرار دهید.
اما بعد از توزیع و ترویج محتوا چطور؟ آیا این ایستگاه آخر است؟ ابداً؛ اساساً هیچ ایستگاهی وجود ندارد! این تصور که ترویج و توزیع محتوا، آخرین مرحله‌ی چرخه حیات آن است، یک خطای استراتژیک بزرگ است که متأسفانه خیلی‌ها مرتکب آن می‌شوند. چنین رویکردی می‌تواند پتانسیل‌های یک محتوای خوب را هدر داده و آن را اصطلاحاً بسوزاند. مگر فراموش کرده‌اید که محتوا یک گنج است؟ گنج را که پس از رسیدن به آن ول نمی‌کنند به امان خدا!
شما باید به محتوا نگاهی استراتژیک و دوراندیشانه داشته باشید. محتوا محصولی یک‌بارمصرف نیست که صرفاً اهداف کوتاه‌مدتتان را تأمین کند. تاریخ انقضای یک محتوا نباید کوتاه باشد و بعضاً یک محتوا اساساً هرگز نباید تاریخ انقضایی داشته باشد. مگر در مواردی مثل بعضی محتواهای خبری که پس از مدتی، کاملاً از درجه ارزش ساقط می‌شوند و برای بهبود آن‌ها نمی‌توان کار خاصی انجام داد.
برای آنکه بتوانید از ظرفیت یک محتوا در درازمدت، حداکثر استفاده را ببرید، باید پس از ترویج و توزیع محتوا، آن را دائماً مورد پایش و ارزیابی قرار دهید. باید به بازخوردهای فنی و انسانی که دریافت می‌کنید، توجه نشان داده و در گذر زمان، یک محتوای کم‌نقص را به یک محتوای کم‌نقص‌تر تبدیل کنید. توجه به نظرات کاربران و استفاده از ابزارهای تحلیلی مثل گوگل آنالیتیکس، سرنخ‌های خوبی در این زمینه به شما می‌دهد. فلسفه‌ی بهبود مستمر را سرلوحه‌ی کارتان قرار دهید و به آن متعهد بمانید. مطمئن باشید همیشه کاری هست که با انجام آن بتوانید کیفیت یک محتوا را ارتقا دهید. بدانید حتی بهترین محتوای ممکن هم نمی‌تواند در بلندمدت، یک محتوای کامل باقی بماند. پس همگام با بروز ابعاد و نیازهای جدید پیرامون موضوع محتوا، کاستی‌ها و نقص‌های احتمالی را رفع نموده و محتوا را با افزودن عناصر جدید و باارزش، به‌طور مرتب به‌روزرسانی کنید. پایش و به‌روزرسانی مستمر محتوا، کلید بهره‌برداری از آن در طولانی‌مدت است.
برون‌سپاری تولید محتوا
برون‌سپاری تولید محتوا، تصمیمی بسیار مهم است که باید با در نظر گرفتن عوامل مختلفی عملی شود. واقعیت آن است که تولید محتوا، اصلاً کار ساده‌ای نیست. اگر واقع‌بینانه به موضوع نگاه کنیم، درخواهیم یافت که حتی نوشتن چند سطر ساده هم برای خیلی‌ها کاری عذاب‌آور و بعضاً ناممکن است! چه رسد به آنکه بنا به نگارش یک متن هدفمند، جذاب، درست و حرفه‌ای باشد. البته شکی نیست که هر کسی می‌تواند ادعا کند که می‌تواند محتوا بنویسد اما این چطور نوشتن محتواست که اهمیت دارد. تولید محتوای باکیفیت، فرایندی معمولاً مستمر است که تخصص و مهارت‌های ویژه‌ای را می‌طلبد.
در بخش‌های قبل به‌دفعات درباره‌ی ضرورت و اهمیت تولید محتوا و نقش حیاتی آن در پیشرفت و توسعه‌ی کسب‌وکارها صحبت کردیم. دانستیم که در فضای پیچیده‌ی کسب‌وکار امروز، بازاریابی محتوا، یک استراتژی حیاتی و لازم‌الاجراست و هر شرکتی که بتواند از طریق تولید محتوای بهتر، این استراتژی را بهتر پیاده کند، طبعاً در رسیدن به اهداف تجاری‌اش موفق‌تر خواهد بود. یکی از تصمیمات مهمی که شرکت‌ها باید درباره‌ی استراتژی بازاریابی محتوایی‌شان اخذ کنند این است که آیا تولید محتوا را خودشان انجام دهند یا با محول کردن این وظیفه به افرادی از خارج سازمان، آن را برون‌سپاری کنند؟ انتخاب یکی از این دو گزینه، کار آسانی نیست.
واقعیت آن است که روند و برآیند کلی کسب‌وکارها به‌سوی برون‌سپاری تولید محتواست. شرکت‌ها غالباً ترجیح می‌دهند منابعشان را صرف حوزه‌های اصلی کاری خود کنند و پس از کشف فرصت‌ها و نیازهای جدید، از طریق سفارش تولید محتوا و سپردن این کار به دست متخصصین خارج از مجموعه، از موقعیت‌های پیش رو، نهایت استفاده را ببرند. البته واضح است که برون‌سپاری محتوا، مزایا و معایب خاص خودش را دارد که در اینجا به مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
مزایای برون‌سپاری تولید محتوا
کاهش هزینه‌ی تولید محتوا
هزینه‌ی تولید محتوا در حالت برون‌سپاری معمولاً بسیار کمتر است. دقت کنید که در برآورد هزینه، صرفاً نباید به ارزش ریالی توجه کنید. هزینه‌ی کل، مجموعی از هزینه‌های محسوس (مثل ارقام پرداختی) و هزینه‌های نامحسوس (مثل هزینه‌ی فرصت، انرژی، بازدهی و …) است و در بحث تولید محتوا، معمولاً هزینه‌های نامحسوس، درصد بیشتری از هزینه کل را تشکیل می‌دهند. برون‌سپاری محتوا، هزینه‌های نامحسوس تولید محتوا را برای شما به حداقل می‌رساند که این به‌نوبه خود، به کاهش هزینه‌ی کل منجر می‌شود.
افزایش کیفیت محتوا
در برون‌سپاری و سفارش تولید محتوا، مشروط به اینکه کار را به افراد یا مجموعه‌های متخصص بسپارید، هم محتوایتان یک محتوای ارزشمند است و هم می‌توانید از بابت کیفیت و اثربخشی فنی آن تا حد زیادی مطمئن باشید. ضمناً ازآنجاکه بخشی از هزینه‌ای که برای تولید محتوا می‌پردازید، بابت دریافت به‌موقع محتواست، می‌توانید برنامه‌هایتان را طبق تقویم محتوایی پیش برده و اجرایی کنید.
برون‌سپاری تولید محتوا با حذف یک فرایند دشوار، امکان بسیج و سازمان‌دهی بهینه‌ی منابع و دستیابی به حداکثر کارایی و اثربخشی را در حوزه‌های اصلی کار برای شرکت‌ها مقدور می‌کند.
معایب برون‌سپاری تولید محتوا
- عدم درک صحیح طرف بیرونی از ایده‌ها و اهدافی که دقیقاً مدنظر دارید، می‌تواند در جریان مستمر و مؤثر کار، وقفه و اخلال ایجاد کند. بنابراین یکی از الزامات برون‌سپاری محتوا آن است که بتوانید ایده‌ها، افکار و انتظاراتتان را به‌درستی و روشنی برای تولیدکننده محتوا تشریح و تبیین کنید.
- گاهی برون‌سپاری محتوا خصوصاً در سفارش محتوا برای محصولات، خدمات یا فرایندهای خاص یک شرکت، مستلزم آن است که اطلاعاتی مهم و بعضاً محرمانه را در اختیار طرف بیرونی قرار دهید که این شاید اتفاق خوشایندی نباشد. البته همکاری با یک تیم تولید محتوای معتبر و مرجع که به اصل امانت‌داری متعهد باشد، تا حد زیادی این دغدغه را رفع می‌کند.
همانطور که می‌بینیم معایب برون‌سپاری تولید محتوا، بیش از آنکه ریشه در خودِ این تصمیم داشته باشد، از عوامل جانبی مثل عدم تبیین واضح خواسته‌ها و انتخاب نادرست طرف بیرونی ناشی می‌شود که در اینجا می‌توان با اخذ تصمیمات هوشمندانه، این معایب بالقوه را برطرف کرد.
برون‌سپاری تولید محتوا به یک پلتفرم معتبر و تخصصی بازاریابی محتوا مثل نویسش، تجربه‌ای خوشایند را برایتان رقم می‌زند. نویسش به پشتوانه‌ی مجموعه‌ی توانمند خود و با تعهد حداکثری نسبت به اصولی مثل امانت‌داری و رضایت مشتری، اعتماد و همراهی صدها کسب‌وکار کوچک و بزرگ را برگ برنده‌ی خود می‌داند و به آن افتخار می‌کند.
نکاتی که قبل از برون‌سپاری تولید محتوا لازم است به آن‌ها توجه کنیم
گاهی ممکن است روش برون‌سپاری تولید محتوا، ضرورتی نداشته باشد. به هر حال هدف اصلی این است که بهترین تصمیم ممکن را بگیرید. پیش از مبادرت به برون‌سپاری تولید محتوا، خوب است به نکات زیر توجه داشته باشید.
ارزیابی توانمندی‌ها و ظرفیت‌های داخلی
پس از نیازسنجی و تعیین حوزه‌هایی که در آن‌ها به محتوای خوب نیاز دارید، ارزیابی توانمندی و ظرفیت‌های داخلی، اولین مرحله برای تصمیم‌گیری درباره‌ی برون‌سپاری محتواست. آیا در مجموعه‌ی خودتان فرد یا افراد توانمندی را سراغ دارید که بتوانید این وظیفه‌ی مهم را به آن‌ها بسپارید؟ اگر نه، که تکلیف روشن است و راهی جز برون‌سپاری یا ثبت سفارش تولید محتوا برایتان باقی نمی‌ماند. اما اگر پاسخ مثبت بود، باز هم نباید در تصمیم‌گیری شتاب‌زده عمل کنید. فرد موردنظر شما علاوه بر توانایی نویسندگی، باید واجد سایر مهارت‌های اساسی در تولید محتوا نیز باشد. ما در ادامه، ضمن معرفی این مهارت‌ها، در خصوص هر یک از آن‌ها، توضیحات لازم را ارائه کرده‌ایم.
تعیین محل انتشار محتوا
از همان ابتدا باید مشخص کنید که می‌خواهید محتوایتان را در چه بسترهایی منتشر کنید؟ ممکن است بخواهید کمپین بازاریابی محتوایی‌تان را صرفاً به وب‌سایت محدود کنید یا اینکه دامنه‌ی آن را به پلتفرم‌های پرمخاطب مثل اینستاگرام، تلگرام و فیس‌بوک هم گسترش دهید. فرد موردنظر شما باید قواعد بازی در هر یک از این عرصه‌ها را بلد باشد. تنها در این صورت است که تلاشتان به ثمر خواهد نشست.
محاسبه هزینه‌های تولید محتوا
برای تصمیم‌گیری در خصوص تولید محتوای باکیفیت با استفاده از ظرفیت‌های داخلی، باید نسبت منفعت به هزینه‌ی (B/C) چنین تصمیمی را ارزیابی کنید. درون‌سپاری تولید محتوا، چقدر زمان و انرژی می‌طلبد؟ آیا سپردن این کار به اعضای شرکت، بازدهی آن‌ها را در وظایف اصلی‌شان تحت‌الشعاع قرار نمی‌دهد؟ به هر حال شما قرار است یک فرایند بسیار مهم را که جایگاه مهمی در زنجیره ارزش کسب‌وکارتان دارد، به فرایندهای سازمانی‌تان اضافه کنید و چنین اقدامی می‌تواند برایتان هزینه‌ی فرصت داشته باشد. باید سبک‌سنگین کنید که آیا منافع این تصمیم، ارزش عملی ساختنش را دارد؟ اگر مجاب شدید که با تکیه‌بر ظرفیت درونی می‌توانید به اهدافتان برسید و این درون‌سپاری، مجموعه‌تان را از مسیر اصلی‌اش منحرف نمی‌کند، آنگاه می‌توانید کار تولید محتوا را خودتان انجام دهید.
توجه به استراتژی محتوا
استراتژی محتوا نیز در تصمیم‌گیری در خصوص درون‌سپاری یا برون‌سپاری محتوا بی‌تأثیر نیست. گاهی ممکن است زمینه فعالیت شما طوری باشد که در مقایسه با سایر حوزه‌ها، تولید حجم انبوه، مستمر و منظمی از محتوا برای آن ضرورتی نداشته باشد. در این حالت که حساسیت امر، کمتر است، درون‌سپاری محتوا و واگذاری انجام آن به فرد یا افراد توانمند داخل مجموعه، احتمالاً تصمیم ساده‌تری خواهد بود.
با نگاهی دقیق به مجموعه‌ی نکات برون‌سپاری محتوا و یک ارزیابی کلی و واقع‌گرایانه از موقعیتی که در آن قرار دارید، می‌توانید بهترین تصمیم ممکن را در این زمینه اتخاذ کنید.
هزینه‌ی تولید محتوا چقدر است؟
هزینه‌ی تولید محتوای باکیفیت همواره یکی از موارد ابهام و چالش برای بسیاری از سفارش‌دهندگان محترم بوده است. قبل از هر چیز باید بگوییم که تعرفه‌ی تولید محتوا در وهله‌ی اول بر مبنای تعداد کلمات درخواستی شما محاسبه و تعیین می‌شود. اما این همه‌ی ماجرا نیست. عوامل دیگری نیز روی هزینه‌ی تولید محتوای سایت شما تأثیر می‌گذارند.
عوامل موثر بر هزینه‌ی تولید محتوا
موضوع سفارش
اینکه در چه حوزه‌ای فعالیت می‌کنید و در چه زمینه‌هایی به محتوا نیاز دارید، عنصری تعیین‌کننده در محاسبه هزینه‌ی سفارش تولید محتوا برای سایت شماست. موضوعات کاری، بسیار متنوع هستند و تعرفه‌ی هر کلمه با توجه میزان پیچیدگی و تخصصی بودن یک موضوع نسبت به موضوعات دیگر متفاوت است. مثلاً هزینه‌ی مطالبی با موضوع سفر و گردشگری از سایر موضوعات کمتر است. برعکس، موضوعاتی مثل پزشکی، سخت‌افزار، بورس و سرمایه و … ازجمله موضوعاتی هستند که سفارش تولید محتوا درباره‌ی آن‌ها برایتان هزینه به‌مراتب بیشتری دارد.
فوریت
فوریت انجام یک سفارش تولید محتوا، از دیگر مؤلفه‌های دخیل در هزینه است. گاهی ممکن است به یک محتوای خاص، نیاز فوری داشته باشید. طبیعتاً هرقدر فوریت کار بیشتر باشد، هزینه‌ی انجام سفارش نیز بیشتر خواهد بود.
نوع محتوا
به چه نوع محتوایی نیاز دارید؟ طبعاً هزینه‌ای که بابت یک سفارش تولید محتوا می‌پردازید، به نوع آن محتوا بستگی زیادی دارد. آیا محتوایتان درباره‌ی توضیح یک محصول است؟ شاید هم به یک رپورتاژ آگهی نیاز داشته باشید. یا شاید هم برای به‌روزرسانی وبلاگ یا وب‌سایتتان محتوا بخواهید. تعرفه‌ی تولید محتوا در هر یک از این موارد، فرق می‌کند.
ضمناً هزینه‌ی تولید محتوای صوتی، به‌مراتب بیشتر از محتوای متنی است. ضمن آنکه ممکن است در یک محتوای متنی، خواستار استفاده از جلوه‌های گرافیکی مثل انواع چارت، نمودار و … باشید که این نیز می‌تواند باعث افزایش هزینه‌ی کار شود.
زبان سفارش
بعضی از کسب‌وکارها علاوه بر عرصه‌ی داخلی، دامنه‌ی فعالیتشان را به عرصه‌های بین‌المللی نیز گسترش داده‌اند. به همین دلیل برای اِعمال یک استراتژی محتوایی اثربخش و رقابت با رقبای خارجی، نیاز به محتوای انگلیسی و بعضاً مطالبی به زبان‌های دیگر مثل عربی یا آلمانی دارند. واضح است که هزینه‌ی تولید محتوا به انگلیسی یا سایر زبان‌های خارجی، بسیار بیشتر از هزینه‌ی تولید یک محتوای فارسی خواهد بود.
البته موارد جزئی دیگری نیز هستند که روی قیمت محتوا تأثیر می‌گذارند که ما در اینجا به توضیح آن‌ها پرداخته‌ایم. ضمناً نویسش یک سازوکار قیمت‌گذاری آنلاین را برای محاسبه هزینه تولید محتوای متنی و صوتی در اختیارتان قرارداده است که با استفاده از آن می‌توانید از قیمت هر سفارش با توجه به موضوع و تعداد کلمات آن آگاه شوید.
در اینجا ذکر یک توضیح خالی از لطف نیست. تعیین معیارهای بسیار سخت‌گیرانه در جذب نویسنده باعث شده که پلتفرم نویسش، مجموعه‌ای از بهترین و حرفه‌ای‌ترین نویسندگان، مترجمان و به‌طور کلی، تولیدکنندگان محتوا را در مجموعه‌ی خود داشته باشد. ما همان‌قدر که خود را نسبت به رضایت شما صاحبان گرامی کسب‌وکار متعهد می‌دانیم، نسبت به رضایتمندی سرمایه‌ی ارزشمند انسانی‌مان نیز مسئولیم. سرمایه‌ای متخصص و متبحر که حقیقتاً به‌واسطه‌ی حضورشان در نویسش به خود افتخار می‌کنیم. به همین دلیل، سیاست قیمت‌گذاری‌مان را بر مبنای تأمین منافع طرفین قرارداده‌ایم و حالا با اطمینان می‌گوییم که این سیاست، از هر دو سمت با استقبال مواجه شده است. رضایتمندی نیروی انسانی از کار با نویسش از یک سو و تحقق اهداف تجاری کسب‌وکارها و استمرار همراهی آن‌ها با ما از سوی دیگر، سندی محکم بر درستی این ادعاست.
بازار کار تولید محتوا چگونه است؟
بازار کار تولید محتوا، پتانسیل و ظرفیت بسیار عظیم و ناشناخته‌ای دارد که به نظر می‌رسد تا سال‌های سال، سیر صعودی خود را با ضرب‌آهنگ بالا حفظ کند. ما کمی قبل‌تر و در پاسخ به این سؤال که چرا تولید محتوا مهم است، درباره‌ی نیاز مبرم کسب‌وکارها به محتوا و دلایل این امر به‌طور مفصل برایتان گفتیم. شغل تولید محتوا در حال حاضر، یکی از مشاغل روز و پردرآمد در دنیاست. چون حالا هر کسب‌وکاری در هر نقطه‌ای از این کره‌ی خاکی، راهی جز این ندارد که محتوا را به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین ابزارها در پیاده‌سازی استراتژی‌های بازاریابی‌اش مدنظر قرار دهد. محتوا، سلاحی راهبردی است که برتری و مزیت رقابتی ایجاد می‌کند. شرکت‌ها برای دستیابی به این مزیت باید بتوانند با تکیه بر قدرت توپخانه‌ی محتوایی خود، بازار هدف را زیر آتش مؤثر و هدفمندشان بگیرند تا برتری عملیاتی خود را در یک نبرد تمام‌عیار به رقبای سرسخت دیکته کنند.
همان‌گونه که در بخش برون‌سپاری یا ثبت سفارش تولید محتوا گفتیم، کار تولید محتوا، اصلاً ساده نیست. به همین دلیل بیشتر شرکت‌ها ترجیح می‌دهند انجام آن را به افراد یا مجموعه‌هایی بسپارند که در این زمینه علم و تخصص کافی دارند. همین امر سبب می‌شود که نیاز به تولیدکنندگان محتوایی که با اصول سئو نیز آشنایی دارند، یکی از پرتکرارترین عباراتی باشد که در آگهی‌های استخدامی و صفحات نیازمندی دیده شود.
تولید محتوا یک شغل بسیار خاص و با ویژگی‌های منحصربه‌فرد است که حتی شرایط فلج‌کننده‌ای مثل شیوع ویروس کرونا هم نتوانست بازار کار آن را کساد کند. جالب است بدانید در شرایطی که شیوع ویروس کرونا اکثریت مشاغل را یکی پس از دیگری زمین‌گیر کرد، بازار کار تولید محتوا رونقی دوچندان گرفت و این سندی محکم بر اهمیت، ثبات، امنیت و انعطاف‌پذیری شگفت‌انگیز این شغل است.
شاید بارها از خود پرسیده‌اید که چگونه از تولید محتوا کسب درآمد کنیم؟ به‌عنوان یک تولیدکننده‌ی محتوا هم می‌توانید به‌طور حضوری و تمام‌وقت و هم از راه دور و به‌صورت پاره‌وقت و تحت عنوان یک فریلنسر مشغول به کار شوید. هر شرکت با توجه به نیازها، محدودیت‌ها و شرایط خاصی که دارد، در مورد همکاری با یک تولیدکننده‌ی محتوا به‌صورت حضوری یا دورکار تصمیم‌گیری می‌کند. امکان همکاری راه دور، یک مزیت عالی هم برای تولیدکنندگان محتوا و هم برای کسب‌وکارهاست. این قابلیت که به لطف توسعه‌ی فناوری‌های ارتباطی ممکن شده، فواصل جغرافیایی را در مسیر همکاری‌های حرفه‌ای، بی‌معنا ساخته و فصل جدیدی را در این زمینه رقم زده است. به‌عبارت‌دیگر، این یک معامله‌ی دو سر بُرد برای طرفین ماجراست.
خلاصه آنکه اگر استعداد نویسندگی و توانمندی تولید محتوای تخصصی و حرفه‌ای را دارید، بدانید که برایتان سر و دست می‌شکنند و خبر بهتر آنکه این تازه اول داستان است! البته چه به‌عنوان یک تولیدکننده‌ی محتوا و چه به‌عنوان شرکتی که به یک محتوانویس خوب نیاز دارد، باید بدانید که در اینجا هم مثل هر بازار دیگری، برای آنکه بتوانید به آنچه می‌خواهید، برسید باید توان تشخیص خوب از بد و اصل از بدَل را داشته باشید. یک آژانس معتبر و متخصص در حوزه‌ی بازاریابی محتوا، مثل پُلی می‌ماند که محتوا نگاران خوب و حرفه‌ای را به کسب‌وکارهای هدفمندی که درک درستی از ارزش محتوا دارند، وصل می‌کند.
درآمد تولید محتوا چقدر است؟
درآمد تولید محتوا در شرایط دورکاری معمولاً بر اساس تعداد کلمات یک سفارش و نرخ هر کلمه محاسبه می‌شود. باید گفت کسب درآمد از شغل تولید محتوا به عوامل و مؤلفه‌های مختلفی بستگی دارد که کف و سقف میزانِ آن با توجه به این عوامل متغیر است. از 500 هزار تومان تا بیش از 5 میلیون تومان، یک بازه‌ی تخمینی از درآمد ماهانه‌ی شغل تولید محتواست. شاید برایتان سؤال باشد چگونه می‌توان از شغل تولید محتوا درآمد مستمر و قابل توجهی داشت؟ یا آیا اساساً می‌توان روی درآمد تولید محتوا حساب کرد؟ توجه به موارد زیر تا حد زیادی در یافتن پاسخ این سؤالات، کمکتان می‌کنند.
عوامل موثر بر درآمد تولید محتوا
زمان
زمان، عاملی تعیین‌کننده در میزان درآمد شما از شغل تولید محتواست. چه قدر زمان قرار است صرف این کار کنید؟ آیا می‌خواهید هر روز برای این کار وقت بگذارید؟ اگر پاسخ مثبت است، روزانه حدوداً چند ساعت را به انجام این کار اختصاص می‌دهید؟ هرقدر زمان بیشتری برای تولید محتوا بگذارید، طبعاً حجم کاری‌تان نیز افزایش یافته و درآمدتان نیز بیشتر خواهد بود.
موضوع
واقعیت این است که کار تولید محتوا برای موضوعات مختلف، میزان متفاوتی از تلاش، انرژی و زمان را می‌طلبد. مثلاً تولید محتوا پیرامون یک موضوع تخصصی در حوزه‌ی حقوق یا پزشکی، یقیناً دشوارتر از تولید محتوا درباره‌ی یک موضوع عمومی مثل راهکارهای افزایش اعتمادبه‌نفس است. به‌طور کلی انجام سفارش‌هایی که ماهیت تخصصی‌تر، فنی‌تر یا ناآشناتر دارند، درآمد بیشتری را عایدتان می‌کند. ضمناً حتی در صورت عدم آشنایی با بعضی موضوعات، بد نیست بعضاً جسارت پذیرش آن‌ها را هم داشته باشید. البته مشروط به آنکه بتوانید با استفاده از منابع موجود و جستجوهای حساب‌شده، محتوای ارزشمندی بنویسید. ما در بخش مهارت‌های موردنیاز یک تولیدکننده‌ی محتوا، درباره مهارت جستجو توضیح داده‌ایم که مطالعه آن را به شما عزیزان پیشنهاد می‌کنیم.
ماهیت
آیا قصد دارید فقط در زمینه‌ی تولید محتوای متنی فعالیت کنید؟ همانطور که گفتیم تولید محتوا، اَشکال مختلفی دارد. مثلاً انجام سفارش‌هایی که علاوه بر متن، به مهارت‌های گرافیکی و ساخت مواردی مثل اینفوگرافی نیاز داشته باشند، طبعاً درآمد بیشتری را در مقایسه با سفارش‌های صرفاً متنی نصیبتان می‌کند. ضمناً ماهیت تحقیقی و تألیفی یک سفارش نیز می‌تواند در افزایش دستمزد آن دخیل باشد.
نوع مشتری
مشتریانی که انجام سفارش‌های آن‌ها را بر عهده می‌گیرید، نقش بسیار مهمی در میزان درآمد تولید محتوا دارند. باید اذعان کنیم که متأسفانه، بسیاری از صاحبان کسب‌وکار، برخلاف آنچه به نظر می‌رسد، هنوز از اهمیت تولید محتوای باکیفیت و ارزش کاری که یک تولیدکننده‌ی محتوا انجام می‌دهد، درک روشنی ندارند و این باعث می‌شود که در بسیاری مواقع، کیفیت محتوا، قربانی صرفه‌جویی‌های اقتصادی نادرست شود. نتیجه این می‌شود که صاحب کسب‌وکار، به دنبال محتوای ارزان‌قیمت و کم‌ارزش می‌رود درحالی‌که نمی‌داند با چنین رویکردی، فقط زمان و پولش را هدر می‌دهد و به هیچ‌یک از اهداف از پیش تعیین‌شده‌اش هم نمی‌رسد. او نمی‌داند رقبا برای سفارش تولید محتوا و دستیابی به محتوای خوب، حاضرند تا هر جا که لازم است، دست‌به‌جیب شوند!
واقعیت آن است که یافتن مشتریان خوبی که حاضر به پرداخت دستمزدی متناسب با ارزش کار شما یعنی تولید محتوا باشند، آن‌قدرها هم ساده نیست. یکی از بهترین راه‌ها برای دسترسی به سفارش‌هایی که از نظر اقتصادی، ارزش انجام دادن داشته باشند، پیوستن به یک مجموعه‌ی حرفه‌ای در زمینه تولید محتواست. مجموعه‌ای که در آن کیفیت حرف اول و آخر را بزند. این باعث می‌شود به طیف گسترده‌ای از سفارش‌ها دسترسی پیدا کنید که سفارش‌دهندگانشان، حاضرند در ازای دریافت یک محتوای خوب، با رضایتمندی و کمال میل، پول خوبی خرج کنند.
مهارت‌های لازم برای تولیدکنندگان محتوا
مهارت‌های لازم برای تولیدکنندگان محتوا، متعدد و متنوع هستند و طبعاً هرقدر که یک متخصص تولید محتوا بتواند خود را به مهارت‌های بیشتری مجهز کند، ارزش کاری که ارائه می‌دهد، بیشتر است. به‌طور پیش‌فرض، مشتریان ترجیح می‌دهند سفارش تولید محتوا را به نویسندگانی بسپارند که مهارت‌های بیشتری دارند. در اینجا به فهرستی از مهم‌ترین مهارت‌های ضروری برای تولیدکنندگان محتوا نگاهی می‌اندازیم.
قدرت نویسندگی
بدیهی‌ترین و ضروری‌ترین مهارت لازم برای تولیدکنندگان محتوا، قدرت نویسندگی است. یک تولیدکننده‌ی محتوا باید نویسنده‌ای قابل باشد. منظور از قدرت نویسندگی استفاده از جملات سنگین یا چپاندن واژه‌های قلمبه‌سلمبه در متن نیست! بلکه به‌عنوان یک تولیدکننده‌ی محتوا باید بتوانید طوری بنویسید که مخاطب را با خود همراه کنید. باید قادر به خلق جملات قابل‌فهم و درست باشید. همین‌که بتوانید ساده، درست، منسجم و متقاعدکننده بنویسید، کفایت می‌کند. البته تسلط بر فنون مختلف نوشتاری و آشنایی با آرایه‌های ادبی هم مزیتی ویژه برای یک تولیدکننده‌ی محتواست. مطمئن باشید هنر بازی دادن و رقصاندن کلمات چموش و بدقلق، گاهی حسابی به کارتان می‌آید!
آشنایی با قواعد سئو
هرچند کمی قبل‌تر، بین یک تولیدکننده‌ی محتوا و یک نویسنده‌ی سئو، تفاوت قائل شدیم اما در دنیای واقعی، اگر نتوانید یک متن خوب را با رعایت اصول سئو بنویسید، کارتان تقریباً هیچ لطف و ارزشی ندارد. این روزها، همه در جستجوی نویسندگان توانمندی هستند که علاوه بر قدرت نویسندگی، با اصول سئو نیز آشنایی داشته باشند. تولید محتوا باید پلی به صفحه‌ی نتایج نخست گوگل باشد و این مهم، جز با تولید محتوای باکیفیت، فنی و مطابق با الگوریتم‌های به‌روزِ سئو محقق نخواهد شد.
آشنایی با زبان انگلیسی
آشنایی با زبان انگلیسی هرچند یک مهارت الزامی برای تولید محتوا نیست اما می‌تواند یک متخصص محتوای عالی را از یک متخصص محتوای خوب، متمایز کند. وب‌سایت‌های خارجی و مطالب جدید آن‌ها، منابعی ارزشمند برای تولید محتوای ناب هستند. گاهی یک مقاله‌ی انگلیسی می‌تواند از حیث محتوایی آن‌قدر باارزش باشد که ترجمه‌ی فوری و بهینه‌سازی آن، برای شرکت، یک مزیت رقابتی پایدار خلق کند. البته تأکید می‌کنیم که فرایند ترجمه در حوزه‌ی تولید محتوا قدری متفاوت از روال معمول آن است. در اینجا نیازی به ترجمه لغت به لغت نیست. بلکه باید با تکیه بر هنر نویسندگی‌تان، فحوا و پیام کلی هر جمله را به مخاطب انتقال دهید.
آشنایی با اصول بازاریابی
یک تولیدکننده‌ی محتوا، الزاماً نباید یک بازاریاب حرفه‌ای باشد اما بد نیست قدری هم درباره‌ی اصول اساسی بازاریابی بداند. بازاریابی در ساده‌ترین مفهومش، همان شناسایی و درک نیازهای مشتری و پاسخ دادن به آن‌هاست. تعهد به همین تعریف ساده، می‌تواند محتوای شما را به یک محصول ارزنده تبدیل کند. بسیار مهم است که بتوانید تحلیل درستی از نیازها و انتظارات مخاطب داشته باشید. این تحلیل درست، همان چراغ راهی است که به شما در یافتن یک پاسخ مناسب برای این نیازها و انتظارات کمک می‌کند. محتوایی که بر اساس نیازسنجیِ درست تولید شده باشد، ارزش به‌مراتب بیشتری برای مشتری خلق خواهد کرد.
مهارت جستجو در اینترنت
گاهی در تولید محتوا با موضوعاتی روبه‌رو می‌شوید که مطمئناً حتی فکرش را هم نمی‌کردید که روزی برایتان اهمیت پیدا کنند! موضوعاتی بعضاً کاملاً جدید که هیچ ایده یا دانشی درباره‌ی آن‌ها ندارید. اینجاست که مهارت جستجو، عصای دستتان می‌شود. شما می‌توانید از طریق جستجوی حساب‌شده و هدفمند در منابع فارسی یا انگلیسی، یک بینش کلی نسبت به موضوع محتوا کسب کنید و آنگاه با بهره‌گیری از مهارت نویسندگی‌تان، یک محتوای حرفه‌ای، جدید، ترکیبی و جامع بنویسید. گاهی حتی بازنویسی جذاب یک محتوای قدیمی و بدساختار که در جستجوهایتان با آن‌ها برخورد می‌کنید، می‌تواند شما را نسبت به رقبا در موقعیت بهتری قرار دهد. البته اهمیت مهارت جستجو در تولید محتوا به همین‌جا خلاصه نمی‌شود. کشف کلیدواژه‌های فرعی و درعین‌حال مهم و گنجاندن هوشمندانه‌ی آن‌ها در متن محتوا به‌عنوان برچسب (تگ)، از دیگر اقدامات ارزش افزا و مهمی است که یک تولیدکننده‌ی محتوای حرفه‌ای همواره آن را مدنظر قرار می‌دهد.
آشنایی با نرم‌افزارهای گرافیکی
توانایی کار با نرم‌افزارهای گرافیکی و حتی ویدئویی، شاید از جمله مهارت‌هایی باشد که در حال حاضر، ضرورت آن برای یک متخصص محتوا، چندان احساس نشود. اما مطمئناً با ادامه‌ی رشد و افزایش اهمیت محتوای تصویری در فضای وب، آشنایی با این نرم‌افزارها نیز در آینده‌ای نه‌چندان دور، اهمیت خود را بیش‌ازپیش نشان خواهد داد. اگر بتوانید این قابلیت را نیز به سبد مهارت‌هایتان اضافه کنید، آنگاه می‌توانید با قاطعیت تمام، خودتان را یک متخصص محتوای تمام‌عیار و همه‌فن‌حریف بدانید!
هوش هیجانی
هوش هیجانی و تولید محتوا؟! چرا که نه؟! البته شاید قدری عجیب به نظر برسد. اما چه کسی گفته هوش هیجانی صرفاً به روابط میان‌فردی و تعاملات حضوری با افراد خلاصه می‌شود؟ مگر هوش هیجانی همان توانایی درک احساسات دیگران و توانایی اثرگذاری بر این احساسات نیست؟ این دقیقاً همان کاری است که شما باید با محتوای جادویی‌تان انجام دهید. مگر یکی از اهداف اصلی تولید محتوا در حوزه‌ی تجارت و کسب‌وکار، ایجاد یک رفتار مطلوب در مخاطب نیست؟ پس خوب است بدانید که لازمه‌ی این امر آن است که ابتدا یک احساس خوشایند در مخاطب ایجاد کنید. برای تغییر رفتار مخاطب، ابتدا باید ادراک و احساسات وی را تغییر دهید. پس در تولید محتوا تا می‌توانید باهوش باشید و بی‌آنکه مخاطب را فریب دهید، رگ خوابش را در دست بگیرید.
راه‌های پیدا کردن ایده‌ی تولید محتوا
گاهی مشتریان پیش از ثبت سفارش تولید محتوا، به یک ایده‌ی خوب برای آن نیاز دارند. ایده‌ی تولید محتوا می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در استراتژی و کیفیت محتوا و متعاقباً موفقیت بازاریابی محتوایی داشته باشد. ایده‌ها، در انتخاب موضوع تولید محتوا هم تأثیرگذار هستند. تعیین موضوع برای تولید محتوا از آن جهت مهم است که مخاطب با یک نگاه گذرا به آن درباره‌ی همراهی یا عدم همراهی با محتوا تصمیم می‌گیرد. اما چطور می‌توان ایده‌های خوبی برای تولید محتوای باکیفیت پیدا کرد؟ غیر از روش‌های متداول و شناخته‌شده‌ای مثل طوفان فکری، راه‌های دیگری هم برای یافتن ایده‌ی تولید محتوا وجود دارند که ما در اینجا به پنج مورد از مهم‌ترین آن‌ها اشاره می‌کنیم.
شکار ایده‌های خوب و بهبود آن‌ها
یادتان هست در جایی از مطلبِ زمان مناسب برای تولید محتوا، به خطر انتشار زودهنگام محتوای کال و ناقص اشاره کردیم؟ شکار ایده‌های خوب رقبا و بهبود این ایده‌ها مستلزم پایش مستمر عملکرد آن‌هاست. وقتی آن‌ها محتوایی منتشر می‌کنند، باید به دنبال نقاط ضعف آن محتوا بگردید و ببینید آیا می‌توانید از آن ایده‌ای بگیرید یا همان ایده را به یک محتوای مخاطب‌پسندتر تبدیل کنید؟ ممکن است این کار، نوعی سرقت به نظر برسد اما بدانید در دنیای کسب‌وکار، ایده چیزی نیست که یک نفر بتواند سند مالکیت به آن بزند. دقت کنید که نباید از رقبا تقلید یا کپی‌برداری کنید. بلکه باید تلاش کنید از محتوای خوب آن‌ها ایده بگیرید، آن را غنی و بهینه کنید یا از نگاه خودتان و زاویه‌ای جدید برای آن ایده یک محتوای خوب بنویسید.
یافتن سؤالات احتمالی
ایده‌های محتوایی باید بتوانند به سؤالات یا ابهامات پاسخ دهند. پس در جستجوی کشف و تعریف سؤالات باشید. اساساً افراد به این دلیل در جستجوی محتوا هستند تا کیفیت زندگی‌شان را ارتقا دهند. بنابراین اگر بتوانید مشکلات، سؤالات یا ابهامات مخاطبانتان را به‌درستی بشناسید، می‌توانید محتوایی تولید کنید که کلید حل مشکلات یا پاسخی برای سؤالاتشان باشد. یکی از بهترین راه‌های انجام این کار آن است که خود را جای مخاطب قرار دهید.
رصد پرسش و پاسخ‌ها
باید در وب‌سایت‌ها، وبلاگ‌ها یا انجمن‌های مرتبط با حوزه‌ی فعالیتتان حضوری پررنگ و مستمر داشته باشید و پرسش و پاسخ‌های مطروحه حول موضوعات مختلف را به‌دقت زیر نظر بگیرید. گاهی حتی یک نظر، پیشنهاد یا انتقاد کوتاه می‌تواند منبع الهام ارزشمندی برای یک ایده‌ی تولید محتوا باشد.
تعامل مستقیم با مخاطبان
تعامل مستقیم با مخاطبان یکی از بهترین راه‌های دستیابی به ایده‌ی تولید محتواست. برای تعامل با مخاطبان و برقراری ارتباط مؤثر با آن‌ها زمان بگذارید. این کار نه‌تنها در امر ایده‌یابی، بلکه در ایجاد روابط بلندمدتی که می‌تواند زمینه‌ای برای اعتماد و علاقه بیشتر آن‌ها به برندتان باشد، کمکتان می‌کند.
پیش‌بینی روندهای احتمالی در آینده
همیشه نیم‌نگاهی به آینده داشته باشید و حتی اگر لازم است، برای پیش‌بینی روندهای احتمالی در آینده از متخصصان کمک بگیرید. هدف شما باید این باشد که در صنعت یا حوزه‌ی فعالیتتان به یک رهبر و پیشگام تبدیل شوید و اگر قرار باشد دائماً در زمان حال سپری کنید و در مورد موضوعاتی بنویسید که دیگران هم درباره‌ی آن‌ها می‌نویسند، هرگز نمی‌توانید به این هدف برسید. برای دستیابی به این هدف، باید به فکر آینده باشید. هرقدر بتوانید برآورد بهتری از آینده داشته باشید، با احتمال بیشتری می‌توانید از تغییر روندهای احتمالی آگاه شده و خود را برای مواجهه و استفاده از موقعیت‌های آتی آماده کنید.
ابزارهای مفید برای تولیدکنندگان محتوا
احتمالاً یکی دیگر از سؤالات مهمی که باید به آن پاسخ دهیم این است که اساساً برای تولید محتوای باکیفیت و پاسخگویی بهینه به سفارش تولید محتوا از سوی مشتریان به چه ابزارهایی نیاز داریم؟ در پاسخ باید گفت ابزارهای تولید محتوا تنوع زیادی دارند که هر فرد با توجه به نیاز و هدف کارش از آن‌ها استفاده می‌کند. هرچند صرفاً با یک نرم‌افزار مایکروسافت وُرد هم می‌توانید یک محتوای خوب بنویسید، اما سایر نرم‌افزارهای لازم برای تولید محتوا ضمن تسهیل فرایند کار، کمکتان می‌کنند که کیفیت محتوایتان را ارتقا داده و یک متن بهینه بنویسید. ابزارهای تولید محتوا بسته به نوع محتوایی که تولید می‌کنید، متفاوت هستند و تعدادشان آن‌قدر زیاد است که معرفی و تشریح هر یک از آن‌ها به مطلبی مجزا و اختصاصی نیاز دارد. به همین دلیل در اینجا تلاش می‌کنیم چند ابزار تولید محتوای ساده ولی درعین‌حال کاربردی را خدمتتان معرفی کنیم.
ویراستیار
هرچند نگارش یک محتوا، بخش اصلی کار است اما یک محتوای ویرایش نشده می‌تواند ارزش کارتان را کم کند. ویراستاری، یکی از مراحل بسیار مهم تولید محتواست که شاید کمتر مورد تأکید و توجه قرار گرفته باشد. محتوایی را که پُر از خطاهای تایپی، دستوری و رسم‌الخطی باشد، نمی‌توان یک محتوای باکیفیت دانست. حتی اگر زبان شیرین و جذابی داشته باشد و اطلاعات خوبی به مخاطب ارائه دهد.
ویراستاری دقیق یک متن، خصوصاً متن‌های طولانی، بدون استفاده از ابزارهای کمکی می‌تواند کار دشواری باشد. اما با افزونه‌ای به نام ویراستار، می‌توانید تنها در چند دقیقه، یک متن طولانی چند هزارکلمه‌ای را به‌آسانی ویرایش کنید. این افزونه‌ی فوق‌العاده‌ی فارسی که روی نرم‌افزار مایکروسافت وُرد نصب می‌شود، کمکتان می‌کند تا انواع خطاهای نگارشی را کشف کنید و جالب‌تر آنکه خودش هم اقدامات اصلاحی را به شما پیشنهاد می‌کند. البته منطقی نیست که همه پیشنهادهای این افزونه را چشم‌بسته بپذیرید چون ماهیتِ ماشینی بودن فرایند ویراستاری آن، باعث می‌شود که بعضاً هم پیشنهادهای نادرستی ارائه کند که البته این موارد، به‌ندرت پیش می‌آیند. عدم‌اصلاح نیم‌فاصله‌ها، یکی از ضعف‌های بزرگ در کار بسیاری از تولیدکنندگان محتواست که ویراستیار، این مشکل را هم به‌سادگی برایتان حل می‌کند.
افزونه‌ی سئوی یوست (Yoast SEO)
همانطور که قبلاً هم گفتیم، بهینه‌سازی متن، باید یکی از اساسی‌ترین مهارت‌های نویسنده‌ی محتوا باشد. محتوای بهینه نشده، هرقدر هم که برای مخاطب خواندنی داشته باشد، جایی در ویترین گوگل نخواهد داشت و گفتیم که یک محتوا را زمانی می‌توانیم ارزشمند بدانیم که هم از بُعد انسانی و هم از جنبه فنی قدرتمند باشد. افزونه‌ی سئوی Yoast، افزونه‌ای فوق‌العاده در محیط وردپرس است که به شما در بهینه‌سازی فنی یک محتوا کمک زیادی می‌کند. این افزونه‌ی فارسی، محتوای شما را مطابق با جدیدترین معیارهای سئو، ارزیابی کرده و برای بهبود آن، پیشنهادهای کاربردی ارائه می‌دهد.
یکی از ابتدایی‌ترین و درعین‌حال اساسی‌ترین معیارهای سئو در تولید محتوا، میزان چگالی (تراکم) کلمات یا عبارات کلیدی در متن است. منظور از چگالی یک کلمه، نسبت تعداد استفاده از آن کلمه در محتوا به کل تعداد واژه‌های آن محتواست که البته برای میزان بهینه‌ی آن، فرمول‌ها و مقادیر متفاوتی ارائه شده است. مثلاً یکی از دیدگاه‌ها این است که چگالی کلمه کلیدی در یک محتوای بهینه باید بین 0.5 تا 3 درصد از کل متن باشد. افزونه‌ی Yoast با محاسبه چگالی کلیدواژه‌های مدنظر شما در متن کمکتان می‌کند که آن را در یک بازه‌ی بهینه حفظ کنید یا مثلاً یکی دیگر از نقاط قوت یک محتوای بهینه، آغاز متن محتوا با کلیدواژه‌های اصلی است که Yoast با ارزیابی این معیار، به شما در تولید یک محتوای بهتر کمک می‌کند. البته این افزونه، کارایی و مزایای بسیار بیشتری دارد که ما در اینجا به ذکر همین دو مورد بسنده می‌کنیم.
کانوا | Canva
اهمیت زیاد محتوای متنی، نباید باعث شود که نقش مؤثر و مکمل سایر نرم‌افزارهای لازم برای تولید محتوا مثل ابزارهای گرافیکی را فراموش کنیم. گاهی لازم است برای دستیابی به بهترین نتیجه‌ی ممکن، تولید محتوای تصویری و گرافیکی را در اولویت قرار دهیم یا آن را به شکلی هدفمند با محتوای متنی ترکیب کنیم.
مطمئناً آشنایی با نرم‌افزارهای گرافیکی مثل فتوشاپ، می‌تواند مزیتی عالی برای یک تولیدکننده‌ی محتوا باشد اما یادگیری این نرم‌افزار یا سایر نرم‌افزارهای هم‌رده، ممکن است برای خیلی‌ها سخت یا وقت‌گیر باشد. Canva یک نرم‌افزار گرافیکی آنلاین است که با استفاده از آن می‌توانید، به‌سادگی، تصاویر محتوایی جذاب ایجاد کنید. تنوع افکت‌ها، امکانات، قاب‌ها و … در این ابزار، دستتان را در ایجاد و ویرایش انواع تصاویر باز می‌گذارد. تولید اینفوگرافی‌های حرفه‌ای، یکی از کارهایی است که حالا با وجود Canva بسیار ساده شده است.
ادوبی آدیشن | Adobe audition
یکی از ابزارهای مفید برای تولید و ویرایش محتوای صوتی، نرم‌افزار معروف شرکت Adobe است که ممکن است در نگاه اول کمی مضطربتان کند! البته یادگیری حرفه‌ای این نرم‌افزار، واقعاً هم سخت و زمان‌بر است اما اصلاً جای نگرانی نیست. چون اساساً قرار نیست وارد فرایند طاقت‌فرسای یادگیری یک نرم‌افزار گسترده شوید. خوشبختانه این نرم‌افزار بخش‌های ساده و روتینی هم دارد که با صرف زمان بسیار کم و چند جستجو در اینترنت، می‌توانید کار با آن‌ها را یاد بگیرید و از این بخش‌ها برای تولید محتوای صوتی استفاده کنید. میکس صدا، کاهش نویز و استفاده از افکت‌های جذاب مثل اکو، ازجمله کارهایی هستند که در عین سادگی، می‌توانند کیفیت و جذابیت محتوای صوتی‌تان را صدچندان کنند.
کتاب‌های مفید در زمینه‌ی تولید محتوا
شاید مدت‌ها باشد که کار تولید محتوا انجام می‌دهید و همه‌ی آموخته‌هایتان را در این حرفه، از راه تجربه، آزمون‌وخطا و مقالات جسته‌گریخته‌ای که در اینترنت خوانده‌اید، کسب کرده باشید. اما آیا تاکنون یک کتاب منسجم و اختصاصی را مثلاً پیرامون موضوع بازاریابی محتوا خوانده‌اید؟ ما بر این باوریم که هرقدر هم سطح کیفی کارتان بالا باشد، مطالعه‌ی کتاب‌های ارزشمند در این زمینه، می‌تواند به بهبود و ارتقای سطح عملکردتان کمک کند. خواندن یک کتاب تولید محتوا و کنکاش در مطالبی که در آن بیان می‌شود، بعضاً حتی می‌تواند نگاهتان را نسبت به این حرفه عوض کند و کمکتان کند که ابعاد تازه‌ای از فلسفه و ماهیت کار تولید محتوا را کشف کنید.
وقتی به‌عنوان یک تولیدکننده‌ی محتوا، کارتان را به لحاظ فنی به‌خوبی انجام دهید، این یعنی در انجام کارتان، کارایی دارید. اما اگر درک درستی از مبانی بازاریابی محتوا نداشته باشید، آنگاه کارتان، اثربخشی لازم را نخواهد داشت. کارایی به معنای “انجام درست کار ” و اثربخشی به معنای “انجام کار درست ” است. به تفاوت این دو مفهوم خیلی خیلی دقت کنید. شما باید در کارتان، هم کارایی و هم اثربخشی داشته باشید. مثلاً اگر در شناخت یا دسته‌بندی صحیح مخاطبان و هدف‌گیری آن‌ها عملکرد خوبی نداشته باشید، آنگاه هر قدر هم که محتوایتان باکیفیت باشد، به آنچه مدنظر دارید نخواهید رسید. چون اساساً آدرس را اشتباه رفته‌اید!
مطالعه‌ی کتاب‌های مفید برای صاحبان کسب‌وکار، حتی می‌تواند ضرورت بیشتری داشته باشد. چون به آن‌ها بینشی می‌دهد که بتوانند قبل از ثبت سفارش تولید محتوا، بهتر درک کنند که در چه حوزه‌هایی به چه نوع محتوایی نیاز دارند، مشتریانشان چه کسانی هستند و استراتژی‌های بازاریابی محتوایی را چطور باید تدوین و پیاده کنند؟ چند کتاب خوب در این زمینه که خواندنش را شدیداً به شما همراهان ارجمند توصیه می‌کنیم عبارت‌اند از:
ماشین محتوا
کتاب ماشین محتوا نوشته‌ی دُن نوریس، اثری خواندنی و ارزشمند است که بازاریابی محتوایی در فضای کسب‌وکار آنلاین، محوریت اصلی آن را تشکیل می‌دهد. هم صاحبان کسب‌وکار و هم تولیدکنندگان محتوا می‌توانند نکات و مطالب جدید و ارزشمندی را در این کتاب درباره‌ی ابعاد مختلف تولید محتوای باکیفیت بیاموزند. ماشین محتوا اطلاعات بسیار مفیدی را در زمینه‌هایی مثل تعریف و تدوین استراتژی‌های درست تجاری، ایجاد یک کمپین بازاریابی محتوایی، پرهیز از خطاهای فاحش در زمینه تدوین و تولید محتوا، ایده‌یابی و پیاده‌سازی ایده‌ها، خودکارسازی فرایندهای تولید محتوا و … در اختیار خوانندگان قرار می‌دهد.
داستان‌هایی که می‌چسبند
داستان‌سرایی یا قصه‌گویی، یکی از اَشکال سحرآمیز تولید محتواست که می‌تواند مخاطب را به معنای واقعی کلمه، جادو کند. همان کاری که شهرزاد قصه گو با پادشاه می‌کرد! احتمالاً با عبارت داستان برند (Brand Story) آشنا هستید. همان روایتی که دربردارنده‌ی تاریخچه، هویت، حقایق، تجربیات، احساسات و فراز و نشیب‌هایی است که یک برند در مراحل مختلف حیات خود با آن‌ها مواجه می‌شود. تشریح جذاب و اثرگذار داستان یک برند، می‌تواند نقش مهمی در متقاعدسازی مخاطبان یا مشتریان بالقوه در همراهی با برند و انتخاب آن داشته باشد.
کیندرا هال، نویسنده کتاب داستان‌هایی که می‌چسبند، در این کتاب از معجزه‌ی فن داستان‌سرایی برایتان می‌گوید. او با تفکیک روایت یک برند در قالب چهار داستان مجزا (مؤسس، هدف، ارزش و مشتری) به شما سرنخ‌هایی می‌دهد که بتوانید از تکنیک داستان‌سرایی به‌طور حرفه‌ای و مؤثر در راستای تحقق اهداف تجاری‌تان استفاده کنید.
سایر کتاب‌های مفید
کتاب‌های خوب درباره‌ی تولید محتوا، خیلی زیادند که Purple Cow (گاو بنفش)، Lead Machine (ماشین سرنخ)، Content – The Atomic Particle of Marketing (محتوا، عنصر اتمیِ بازاریابی) از دیگر نمونه‌هایی هستند که مطالعه‌ی آن‌ها را نیز به شما پیشنهاد می‌کنیم. البته اگر بخواهیم همه‌ی کتاب‌های خوب در زمینه‌ی تولید محتوا را نام ببریم، به یک فهرست بلندبالا و مجالی بسیار طولانی‌تر نیاز داریم و در اینجا صرفاً تلاش کردیم که گلچینی از بهترین‌ها را به شما معرفی کنیم.
نمونه‌های تولید محتوای نویسش
نمونه کار تولید محتوا، می‌تواند مبنای ارزیابی مناسبی برای آگاهی از سطح کیفی یک پلتفرم تولید محتوا باشد. وقتی بتوانید به نمونه کارهای متعددی درباره موضوعات مختلف دسترسی داشته باشید، بهتر می‌توانید درباره‌ی انتخاب یک مجموعه‌ی حرفه‌ای برای برون‌سپاری یا سفارش تولید محتوا تصمیم‌گیری کنید. نویسش یک پلتفرم آنلاین سفارش محتواست که به پشتوانه‌ی نیروی انسانی متخصص، پویا و باتجربه‌اش، در حوزه‌ی تولید انواع محتوای متنی و صوتی فعالیت می‌کند و در این مسیر، به سه معیار کیفیت، اثربخشی و وقت‌شناسی تعهدی همیشگی دارد.
نیاز کسب‌وکار شما به تولید محتوای باکیفیت می‌تواند متفاوت باشد. محتوای متنی، خودش به انواع مختلفی مثل محتوای صفحات وب، رپورتاژ آگهی و محتوای توضیح محصول یا خدمت تقسیم می‌شود. ضمن آنکه ممکن است پیاده‌سازی بخشی از استراتژی بازاریابی محتوایی‌تان، مستلزم استفاده از محتوای انگلیسی باشد. شما می‌توانید با بررسی نمونه کارهای مختلف تولید محتوا متون ما را از نظر معیارهایی مثل انسجام، کیفیت، جذابیت، هدفمندی، رعایت قواعد دستوری، علامت‌گذاری‌ها و مطابقت با اصول سئو و بهینه‌سازی مورد بررسی و ارزیابی قرار دهید.
از طرف دیگر، با محبوبیت فزاینده‌ی محتوای شنیداری بالأخص پادکست‌ها و کتاب‌های صوتی، بسیاری از کسب‌وکارها به‌سوی استفاده هر چه بیشتر از این نوع محتوا گرایش پیدا کرده‌اند. چون همانطور که قبلاً گفتیم، محتوای صوتی، آسان‌تر می‌تواند مخاطب را با خود همراه کند و مسیر دسترسی به طیف گسترده‌تری از مخاطبان را برایتان هموار می‌سازد. از آنجا که هزینه‌ی تولید محتوای صوتی، بیشتر از هزینه‌ی تولید محتوای متنی بوده و حساسیتِ کیفی کار در تولید آن نیز به‌مراتب بیشتر است، دسترسی به نمونه تولید محتوای صوتی، پیش از ثبت سفارش، اهمیت زیادی دارد. نویسش با بهره‌گیری از بهترین تجهیزات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری برای ضبط و تولید محتوای صوتی و نیز برخورداری از گویندگان و راویانی خوش‌صدا و حرفه‌ای که به حوزه‌هایی مثل فن بیان و هوش کلامی – هیجانی تسلط کامل دارند، محتوای صوتی گوش‌نواز، باکیفیت، ناب و هدفمند را برایتان تولید می‌کند.
بنابراین شما می‌توانید همین حالا با مراجعه به بخش نمونه تولید محتوا در وب‌سایت نویسش، به نمونه‌هایی از تولید محتوا دسترسی داشته باشید و پس از ارزیابی کیفیت آن‌ها، درباره‌ی برون‌سپاری محتوایتان به مجموعه‌ی ما به نتیجه‌ای قطعی برسید.
جمع‌بندی
مطمئناً حالا دیگر تا حد زیادی با مأموریت و فلسفه‌ی وجودی پلتفرم نویسش آشنا شده‌اید. دانستید که نویسش با کمک نیروی انسانی توانمندش، بهترین خدمات را در زمینه‌ی تولید محتوای متنی و صوتی به مشتریانش ارائه می‌دهد و از آنجا که کیفیت را اساس و مبنای همه‌ی فعالیت‌هایش می‌داند، توانسته اعتماد صدها کسب‌وکار و استارت‌آپ را به خود جلب نموده و به آن‌ها در تحقق اهداف و انتظاراتشان کمک کند.
اما دامنه‌ی فعالیت‌های نویسش، صرفاً به تولید محتوای باکیفیت محدود نمی‌شود و شما نیز تنها با ثبت سفارش تولید محتوا نمی‌توانید در کسب‌وکارتان موفق شوید. یک پلتفرم تولید محتوا باید بتواند برای استارت‌آپ‌ها و کسب‌وکارهای آنلاین، نقشه‌ی راه ترسیم کرده و ضمن ارائه‌ی یک پکیج تولید محتوا، با تخصص و اِشراف نسبت به همه‌ی جنبه‌های بازاریابی محتوا، برای مشتریانش در اتخاذ بهترین استراتژی، ارزش و مزیت رقابتی ایجاد کند. اینکه بازاریابی محتوا را چطور آغاز کنید، اهمیت زیادی دارد. اینکه بتوانید در هر یک از مراحل فعالیت استارت‌آپتان، نسبت به تغییرات یا روندهای جدید، واکنش مناسبی نشان دهید، کلید استمرار حرکت شما در یک مسیر درست است.
باید بدانید که ابزارها همواره مبتنی بر ایده‌ها هستند و به همین دلیل ما در نویسش، علاوه بر ابزار کار که همان انواع محتواست، ایده‌های بکر، ظرفیت‌های بالقوه و فرصت‌های پنهان در بازاریابی محتوا را نیز به شما معرفی می‌کنیم. ضمناً اگر احساس می‌کنید که قبل از اتخاذ تصمیم نهایی درباره‌ی سفارش محتوا، به مشاوره‌ی تولید محتوا نیاز دارید، ما با کمال میل و از طریق ارائه‌ی مشاوره آنلاین رایگان، به شما در رفع ابهامات و دریافت پاسخ همه‌ی پرسش‌هایتان کمک می‌کنیم.
همین حالا کجا هستید؟ آغاز یا میانه‌ی راه؟ فرقی نمی‌کند در چه نقطه‌ای باشد. با نویسش می‌توانید یک شروع مقتدرانه یا یک ادامه‌ی متفاوت را تجربه کنید. اگر هم از پیشرفت کسب‌وکارتان ناامید شده‌اید و گمان می‌کنید اینجا آخر خط است، به شما اطمینان می‌دهیم که با تکیه بر تخصص، پیشگامی و تجربه‌ی تیم نویسش می‌توانید شاهد احیای شگفت‌انگیز و شکوهمند کسب‌وکارتان باشید. ما در هر مرحله از کسب‌وکار، استراتژی و ابزار مناسبی را برایتان تدوین و طراحی کرده‌ایم.
پس همین حالا با ثبت‌نام در نویسش، بلیت یک ماجراجوییِ هیجان‌انگیز تجاری را برای خودتان رزرو کنید؛ سفری که در آن، قطار نویسش شما را صحیح، سالم و خوشحال در ایستگاه رونق و موفقیت پیاده خواهد کرد!
