تا به حال پیش آمده که دنبال یک موضوع خاص بگردید، اما هیچ محتوای کاملی پیدا نکنید؟ شاید در یک مقاله جواب بخشی از سوالتان را بگیرید، اما برای بقیهاش مجبور شوید چند سایت دیگر را زیر و رو کنید. این شکاف محتوایی است؛ همان جاهایی که اطلاعات ناقص، گمشده یا ناکافی هستند.
شکاف محتوایی یک خلأ است که نهتنها کاربران را سرگردان میکند، بلکه فرصتی طلایی برای شماست تا محتوایی بسازید که واقعاً نیازهای مخاطب را برآورده کند.
اما چطور بفهمیم این شکافها کجا هستند؟ و مهمتر از آن، چطور پرشان کنیم؟ در ادامه این مقاله، همهچیز را درباره این مفهوم کلیدی یاد خواهید گرفت.
انواع شکاف محتوایی
شکاف محتوایی همیشه به یک شکل رخ نمیدهد. گاهی اطلاعات ناقص است، گاهی رقبا بهتر از شما عمل کردهاند و گاهی هم نوع محتوایی که ارائه میدهید، مناسب نیست. در این بخش، با چهار نوع اصلی شکاف محتوایی آشنا میشویم:
شکاف اطلاعاتی
این نوع شکاف زمانی رخ میدهد که مخاطبان به دنبال پاسخ سوال خاصی هستند، اما محتوای موجود یا به آن پاسخ نمیدهد یا اطلاعات ناقص ارائه میکند. مثلاً تصور کنید کاربری میخواهد بداند «بهترین رژیم غذایی برای کاهش وزن در یک ماه چیست؟»، اما فقط مقالاتی پیدا میکند که بهطور کلی درباره رژیمهای غذایی صحبت کردهاند، نه یک برنامه مشخص برای یک ماه.
خوب حالا چطور این شکاف را پر کنیم؟
بررسی کنید که کاربران چه سوالاتی دارند و آیا محتوای شما به آنها پاسخ میدهد. از نظرات کاربران، جستجوهای گوگل و فرومها استفاده کنید تا بفهمید چه اطلاعاتی کم است.
شکاف رقابتی
گاهی شما محتوا تولید کردهاید، اما رقبا اطلاعات کاملتری ارائه دادهاند یا محتوای آنها جذابتر است. شاید مقالهای نوشتهاید، اما رقیب شما ویدئویی تعاملی با نمودارها و تصاویر جذاب ساخته است که تجربه کاربری بهتری ارائه میدهد.
برای رفع این شکاف باید محتوای رقبا را بررسی کنید و ببینید چه چیزی باعث برتری آنها شده است. سپس کیفیت، عمق و جذابیت محتوای خود را افزایش دهید.
شکاف کلمات کلیدی
گاهی اوقات محتوای شما عالی است، اما از کلماتی که کاربران جستجو میکنند استفاده نکردهاید. این یعنی ممکن است افراد زیادی به دنبال محتوای شما باشند، اما چون از واژههای اشتباه استفاده کردهاید، به شما نمیرسند!
برای پر کردن این گپ محتوایی از ابزارهایی مانند Google Keyword Planner، Ahrefs و SEMrush برای یافتن کلمات کلیدی گمشده استفاده کنید. در این مورد پیشنهاد میکنیم مطلب تحقیق کلمات کلیدی را مطالعه کنید.
فرمت محتوا
گاهی مشکل اصلی این است که فرمت محتوای شما مناسب مخاطبان نیست. شاید یک مقاله طولانی نوشتهاید، درحالیکه کاربران ترجیح میدهند این اطلاعات را در قالب یک ویدئو، اینفوگرافیک یا پادکست ببینند.
برای حل این مشکل پرسونای مخاطبان را بررسی کنید و ببینید که بیشتر ویدئو تماشا میکنند یا بیشتر مقالات متنی میخوانند؟ یک موضوع را در چندین قالب (متن، ویدئو، پادکست، اینفوگرافیک) ارائه دهید تا همه مخاطبان پوشش داده شوند.
حالا که با انواع شکاف محتوایی آشنا شدیم، وقت آن است که یاد بگیریم چطور این شکافها را شناسایی کنیم! در ادامه با روشهای شناسایی شکاف محتوایی همراه باشید.
چطور شکاف محتوایی را شناسایی کنیم؟

اگر ندانید محتوای شما چه کمبودهایی دارد، چطور میتوانید آن را بهبود دهید؟ برای پیدا کردن شکاف محتوایی و تدوین استراتژی محتوا، میتوان از روشهای زیر استفاده کرد:
تحلیل رقبا
یکی از بهترین راهها برای شناسایی گپ محتوایی، بررسی محتوای رقباست. ببینید آنها در مورد چه موضوعاتی محتوا تولید کردهاند که شما نادیده گرفتهاید. در این باره مطلب ماتریس swot میتواند برایتان راهگشا باشد.
تحلیل کلمات کلیدی
گاهی محتوای شما خوب است، اما چون از کلمات کلیدی مناسب استفاده نکردهاید، کاربران آن را پیدا نمیکنند. ببینید کاربران بیشتر چه کلماتی را جستجو میکنند و آیا شما این کلمات را در محتوای خود دارید یا نه.
برای مثال شما مقالهای درباره «رژیم غذایی سالم» نوشتهاید، اما کاربران بیشتر عبارت «رژیم غذایی برای کاهش وزن سریع» را جستجو میکنند. اگر این عبارت را در محتوای خود استفاده نکنید، در واقع یک گپ محتوایی کلمات کلیدی دارید!
نظرسنجی از مخاطبان
گاهی بهترین راه برای پیدا کردن کمبودهای محتوا، این است که از خود مخاطبان بپرسید. شاید موضوعاتی وجود داشته باشد که شما به آنها فکر نکردهاید، اما کاربران بهشدت به آن نیاز دارند.
حتما میپرسید چطور این کار را انجام دهیم؟
خیلی ساده است، از طریق نظرسنجیهای ایمیلی، شبکههای اجتماعی، استوری اینستاگرام و فرمهای سایت از کاربران بپرسید که چه محتوایی نیاز دارند.
در بخش نظرات وبسایت و شبکههای اجتماعی به کامنتهای کاربران توجه کنید.
برای مثال اگر یک وبسایت در حوزه تناسب اندام دارید و کاربران مدام در نظرات از شما درباره رژیمهای مخصوص ورزشکاران سوال میپرسند، اما شما محتوایی در این زمینه ندارید، یعنی یک شکاف محتوایی اطلاعاتی دارید.
بررسی سوالات متداول
گاهی اوقات کاربران سوالاتی دارند که پاسخی برای آنها پیدا نمیکنند. این سوالات بهترین سرنخ برای یافتن شکافهای محتوایی هستند.
بهترین راه برای پیدا کردن این گپ محتوایی توجه به قسمت People Also Ask در سرچ گوگل است. این بخش سوالاتی را نشان میدهد که کاربران بیشتر جستجو میکنند. در سایتهایی مثل نی نی سایت به دنبال سوالات پرتکرار باشید.
برای مثال اگر کاربران در گوگل زیاد جستجو میکنند «چگونه بدون ورزش وزن کم کنیم؟» و شما فقط درباره رژیمهای همراه با ورزش نوشتهاید، یعنی یک شکاف محتوایی اطلاعاتی دارید!
تحلیل رفتار کاربر
اگر کاربران به محتوای شما سر میزنند اما سریع خارج میشوند، این یک زنگ خطر است! شاید اطلاعاتی که ارائه میدهید ناقص یا بیکیفیت باشد.
باید به سراغ ابزارهای Google Analytics، Hotjar یا Microsoft Clarity بروید تا بفهمید کاربران چطور با سایت شما تعامل دارند. نرخ پرش (Bounce Rate) را بررسی کنید. اگر کاربران بلافاصله سایت را ترک میکنند، یعنی چیزی که میخواهند را پیدا نکردهاند.
چطور شکاف محتوایی را پر کنیم؟

حالا که یاد گرفتیم چگونه شکافهای محتوایی را شناسایی کنیم، وقت آن رسیده که این خلأها را با محتوای ارزشمند و جذاب پر کنیم. اما چطور؟ در این بخش، روشهای کاربردی برای رفع شکافهای محتوایی را بررسی میکنیم.
تولید محتوای جدید
اگر متوجه شدید که در حوزه کاری شما موضوعاتی وجود دارد که هیچ محتوای خوبی برای آنها تولید نشده، بهترین کار این است که خودتان آن را بنویسید.
اگر در حوزه پزشکی فعالیت دارید و با روشهایی که گفتیم متوجه شدید که کاربران درباره «بهترین مواد غذایی برای کاهش التهاب» جستجو میکنند اما مقالات موجود ناقص هستند، شما میتوانید یک محتوای جامع و دقیق در این باره بنویسید.
بهروزرسانی محتوای موجود
گاهی مشکل این نیست که محتوای شما ناقص است، بلکه اطلاعات آن قدیمی شده و نیاز به بهروزرسانی دارد. در حقیقت چرخه عمر محتوا همیشه ثابت نیست و با تغییر ترندها، الگوریتمهای گوگل و نیازهای کاربران، محتوای شما هم باید تغییر کند.
اگر یک مقاله قدیمی دارید که زمانی رتبه بالایی در نتایج جستجو داشته اما حالا بازدید کمتری دریافت میکند، زمان آن رسیده که اطلاعات جدید، آمارهای بهروز و مثالهای تازه به آن اضافه کنید.
بازآفرینی محتوا در فرمتهای مختلف
برخی از کاربران علاقهای به خواندن مقالههای طولانی ندارند و ترجیح میدهند ویدئو ببینند یا به پادکست گوش دهند. بنابراین، اگر محتوای خود را در قالبهای مختلف ارائه دهید، مخاطبان بیشتری جذب خواهید کرد.
ترکیب و تکمیل محتوای پراکنده
اطلاعات را یکجا جمع کنید! گاهی اوقات شما چندین مقاله مرتبط دارید که هر کدام بخشی از یک موضوع را پوشش میدهند. این باعث میشود کاربران مجبور شوند بین چندین صفحه در سایت شما جابهجا شوند.
بهترین کار این است که مقالات مرتبط را در یک راهنمای جامع و کامل ادغام کنید. بین مقالات مرتبط لینکسازی کنید تا کاربران راحتتر به اطلاعات مرتبط دسترسی پیدا کنند.
بررسی و رفع ایرادات محتوایی
رمز موفقیت این است که محتوای بهتری ارائه دهید. گاهی کاربران از محتوای شما استفاده میکنند، اما تجربه خوبی ندارند. این مشکل میتواند به دلایل مختلفی باشد، مثل کیفیت پایین محتوا، ساختار نامناسب یا کمبود اطلاعات.
نظرات کاربران را بررسی کنید و ببینید چه نکاتی را مطرح کردهاند و اگر محتوا بیش از حد پیچیده است، آن را سادهتر کنید. اگر خوانایی پایین است، از تیترهای واضح، پاراگرافهای کوتاه و تصاویر استفاده کنید.
چرا پر کردن شکاف محتوایی مهم است؟
شاید این سوال برایتان پیش آمده باشد که چرا باید وقت و انرژی خود را صرف شناسایی و پر کردن شکافهای محتوایی کنیم؟ مگر تولید محتوای معمولی کافی نیست؟ در پاسخ باید بگوییم که اگر شکافهای محتوایی را پر نکنید، هم فرصتهای طلایی پیشرفت را از دست میدهید، هم مخاطبان به سمت رقبا خواهند رفت!
در ادامه، ۴ دلیل اصلی که نشان میدهد پر کردن شکاف محتوایی چقدر مهم است را بررسی میکنیم.
جذب ترافیک بیشتر
گوگل عاشق محتوای کامل و جامع است. وقتی شما شکافهای محتوایی را پر کنید، گوگل محتوای شما را بهعنوان یک منبع معتبر و کاربردی شناسایی میکند و رتبه شما را در نتایج جستجو بهبود میبخشد و محتوای شما را در بالاتر از بقیه نمایش میدهد.
اگر کاربران سوالاتی دارند که پاسخ کاملی برای آنها وجود ندارد، شما میتوانید اولین پاسخدهنده باشید و وقتی محتوای شما جامعتر از رقبا باشد، کاربران آن را ترجیح میدهند. این منجر به ترافیک بیشتر میشود و در نتیجه فرصتهای بیشتر برای رشد و کسب درآمد.
افزایش تعامل کاربران
محتوای ارزشمند، کاربران را درگیر میکند! وقتی محتوای شما دقیقاً همان چیزی باشد که کاربران به دنبالش هستند، آن را تا آخر میخوانند، نظر میدهند، و با بقیه به اشتراک میگذارند.
استفاده از فرصت طلایی
اگر شکاف محتوایی را پر نکنید، رقبا جای شما را خواهند گرفت! در واقع گپ محتوایی یک فرصت طلایی است که با پر کردن آن به شکل حرفهای و کامل، میتوانید قبل از رقبا به عنوان یک مرجع معتبر در حوزه خود مطرح شوید.
کلام آخر: از شکاف محتوایی، سکوی پرتاب بسازید…
شکاف محتوایی، درست مثل یک جاده ناتمام در مسیر مخاطبان شماست. آنها به دنبال پاسخ هستند، اما وقتی محتوای شما نتواند نیازشان را برطرف کند، خیلی راحت سراغ رقبا میروند. اما اگر این شکافها را ببینید و با محتوای ارزشمند پر کنید، نهتنها مخاطبان بیشتری جذب میکنید، بلکه اعتبار برندتان را هم چندین برابر افزایش میدهید.
حالا سوال مهم این است:
آیا محتوای شما واقعاً کامل است؟ اگر شک دارید، وقت آن رسیده که استراتژیتان را بازنگری کنید. البته، پیدا کردن این شکافها و پر کردنشان کار سادهای نیست. نویسش پلاس میتواند در مسیر کشف و پرکردن گپهای محتوایی وبلاگ شما کنارتان باشد.
پیشنهاد میکنیم سری به صفحه سرویس نویسش پلاس بزنید و سوالاتتان را از کارشناسان ما بپرسید.